ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΓΚΟΝΟΥ ΓΙΩΤΑ Αναμφίβολα ο Μακεδονικός Αγώνας αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα έπη του Ελληνισμού.Οι γηγενείς Μακεδονομάχοι,αλλόφωνοι μεν αλλά με Ελληνική Εθνική συνείδηση και πίστη στην Ορθοδοξία,συνεργαζόμενοι με Αξιωματικούς και εθελοντές από την ελεύθερη Ελλάδα,κατέπληξαν με τα κατορθώματά τους και ώθησαν,υποχρέωσαν μάλλον,το Ελληνικό Κράτος να αναλάβει στρατιωτική δράση
.Άνοιξαν έτσι τον δρόμο,και με τον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο, για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και ολόκληρης της Μακεδονίας και διέσωσαν τον Ελληνισμό της Β.Ελλάδος από τον Τουρκικό ζυγό,αλλά και από τις επιδιώξεις της Βουλγαρίας για προσάρτηση των εδαφών μας.
Στο πρόσωπο του Γκόνου Γιώτα τιμούμε σήμερα όλους τους αγωνιστές,επώνυμους και ανώνυμους,Αξιωματικούς,στρατιώτες,Οπλαρχηγούς,οπλίτες,οδηγούς,ιερείς και δασκά- λους.Τιμούμε και όλους αυτούς που δολοφονήθηκαν άνανδρα από συμμορίες Βουλγά- ρων κομιτατζήδων,για το λόγο ότι δήλωναν Έλληνες ή φρόντιζαν για την Ελληνική μόρφωση των παιδιών τους.
Είναι γνωστά τα γεγονότα σχετικά με τους αγώνες του Γκόνου Γιώτα και των παλικαριών του στη λίμνη των Γιαννιτσών και στην ευρύτερη περιοχή. Ήταν«Το στοιχειό του βάλτου», όπως τον αποκαλούσε συχνά ο Δημ.Κάκκαβος(Αξιωματικός του Προξενείου Θεσσαλο- νίκης).Ο Γκόνος ήταν έμπειρος στον ανταρτοπόλεμο καθώς και στα πραγματικά μυστικά του βάλτου, στον οποίο έζησε από μικρό παιδί.Λόγω της γερής του κράσης μάλιστα ήταν απρόσβλητος από βδέλλες και κουνούπια.Ο καπετάν Άγρας έλεγε γι’ αυτόν χαριτολο- ντας : «όχι μόνο δεν προσβάλλεται από ελονοσία ο Γκόνος,αλλά και τα κουνούπια άμα τον τσιμπήσουνε ψοφάνε».
Αγωνίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα 1904-1908 με τη δική του αυ- τοτελή Ομάδα και συνεργάστηκε σε πολυάριθμες πολεμικές επιχειρήσεις με όλους τους Έλληνες Αξιωματικούς. «Ήταν το δεξί μας χέρι και ο Επιτελάρχης μας»γράφει πάλι ο Δημ.Κάκκαβος.
Η έννοια της πατρίδας ανέκαθεν ήταν στενά συνδεδεμένη με την Ορθοδοξία και οι α- γώνες για την υπεράσπιση της γης μας περιελάμβαναν και τα ιερά και όσια της πίστης μας.Η εθνική και θρησκευτική συνείδηση,μας ένωνε πάντοτε και μας οδηγούσε σε νικηφόρους πολέμους.Ο στρατηγός Μακρυγιάννης γράφει στα απομνημονεύματά του : «Γλυκύτερον πράγμα δεν είναι άλλο από την πατρίδα και τη θρησκεία».
Ο Γκόνος Γιώτας φορούσε πάντοτε στο
στήθος,πάνω από τα ρούχα του, για να διακρίνεται από μακρυά,ένα μεγάλο
μεταλλικό σταυρό,ο οποίος σώζεται μέχρι σήμερα.Οριζόντια γράφει «ΕΝ
ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ» και κάθετα «ΑΚΡΙΤΑΣ».Οραματιζόταν μια ελεύθερη Ελληνική
Ορθόδοξη Μακεδονία. Η ζωή,οι αγώνες και ο ηρωϊκός θάνατος του, εκφράζουν ακριβώς αυτά που γράφει ο σταυρός του.
Μια Κυριακή μάλιστα,καλοκαίρι του 1904,κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας στο μοναστήρι του Αγίου Λουκά,όρμησαν στο ναό τρεις Βούλγαροι οπλισμένοι και διέταξαν να σταματήσει η θεία λειτουργία,να φύγει ο Έλληνας ιερέας και να συνεχίσει ένας δικός τους εξαρχικός.Ενώ ο κόσμος πάγωσε και άρχισε να εγκαταλείπει την εκκλησία,όρμησε ο νεα- ρος Γκόνος χωρίς φόβο,άρματωμένος όπως ήταν πάντα,απείλησε τους Βουλγάρους επιδρομείς και τους πέταξε έξω.Από τότε έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Βουλγάρων κομιτατζήδων.Έγινε πράγματι το στοιχειό του βάλτου.
Αργότερα κατά το κίνημα των Νεοτούρκων τον Ιούλιο του 1908,δόθηκε γενική αμνηστία στους αντιμαχομένους και ο Γκόνος επέστρεψε στο σπίτι του.Από ευγνωμοσύνη στον Θεό που τον έσωσε από το θάνατο σε πολυάριθμες μάχες και ενέδρες,δώρισε στο μοναστήρι του Αγίου Λουκά μία καμπάνα.
Είχε επίσης, τα χαρακτηριστικά του ακρίτα-υπερασπιστή από παιδί.Ανήλικος ακόμη, ένοπλος φύλαγε τα κτήματα του πατέρα του για πολλά χρόνια.Με βαθιά Ελληνική συνείδηση,αγωνίστηκε καθ΄όλη τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα,ως φρουρός, υπερασπιζόμενος την πατρική γη,τα ιερά και τα όσια των προγόνων του.
«Λεβεντιά καμαρωτή μέσα σε βουνά σε δάση,που προβάλλει με σπαθί την πατρίδα να δοξάσει. . .Γειάσου Γκόνε ξακουστέ. . .» τον τραγούδησε ο λαός.
Ο ίδιος γράφει στην έκθεση των ενεργειών του,μεταξύ άλλων : «Έχοντας προ οφθαλμών το ιερό παράδειγμα των πατέρων μας,έθεσα ως όρο της ζωής μου,να φανώ χρήσιμος στην πατρίδα μου».
Η διατήρηση της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας όμως, απαιτεί αγώνες και θυσίες και σε καιρό ειρήνης.Αγώνες δύσκολους, γιατί ο εχθρός δεν έρχεται πλέον με συμβατικά όπλα να μας κατακτήσει,αλλά με σύγχρονα πολιτικά και οικονομικά μέσα και εκ του μακρόθεν.Και δυσκολεύουν διαχρονικά ακόμη περισσότερο τα πράγματα,λόγω του εφησυχασμού μας,της καλοπέρασης,των ανέσεων, ,των πολλών βιοτικών μεριμνών, της αδράνειας ,των άγονων αντιπαραθέσεων.Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι πλήθος αγαθών καθώς και την ελευθερία μας,απολαμβάνουμε σήμερα χάρι στη θυσιαστική αγάπη των προγόνων μας για την πατρίδα,οι οποίοι πολέμησαν κάτω από συνθήκες που μόνο με τη φαντασία μας μπορούμε να αναλογιστούμε.
Ποιο είναι το χρέος μας απέναντί τους; Αυτό είναι να μην τους ξεχάσουμε και να μιμηθού- με το παράδειγμά τους, αν ποτέ χρειαστεί.Να διδάξουμε στα παιδιά μας τη γενναιότητα, την πίστη στο Θεό,την αγάπη προς την πατρίδα.
Υποχρέωσή μας είναι να συνειδητοποιήσουμε τη δυσμενή κατάσταση που έχει περιέλθει η χώρα μας με την κρίση θεσμών και αξιών,την οικονομική ένδεια μεγάλης μερίδας του λαού,τον κατακερματισμό και την ασυμφωνία των πολιτικών δυνάμεων της χώρας επί εθνικών θεμάτων, και την εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων μας σε ξένους.Επιβάλλε- ται λοιπόν να κάνουμε με περίσκεψη την αυτοκριτική μας.Να ομονοήσουμε και να αγωνιστούμε όλοι μαζί, με πίστη και με τα ανεξάντλητα ψυχικά προτερήματα που διαθέτουμε, να περιφρουρήσουμε αυτά που έχουμε και να κατακτήσουμε αυτά που μας ανήκουν.
Τέλος,χρέος και ιερό καθήκον μας είναι να διαφυλάξουμε το όνομα της Μακεδονίας,που αποτελεί Εθνική,Ιστορική και Πολιτιστική κληρονομιά μας,από κάθε ξένη επιβουλή και τον ενδοτισμό ορισμένων εκ των έσω.
Γράφει ένας ποιητής :
«Κατά πώς μας έμαθαν οι ήρωες παππούδες μας ας συνεχίζουμε με θέληση,ενωμένοι μεταξύ μας, τον αγώνα μέχρι τη νίκη. Μόνο ένα χρειάζεται να χουμε στο νου μας κάθε στιγμή : μην παραδώσουμε μόνοι μας τα’ άρματά μας. Τα όσια και τα ιερά μας. Ποτέ ξαρμάτωτοι».
Τέτοια μαθήματα ακριβώς μας έδωσε ο Γκόνος Γιώτας.
Αιωνία σου η μνήμη Γκόνε. Αιωνία η μνήμη όλων των Αγωνιστών του Μακεδονικού Αγώνα.
