Βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης και Τροφίμων αποτελεί η στήριξη και ενίσχυση του κάθε Έλληνα κτηνοτρόφου, που μαζί με τόνωση και ανάκαμψη του κτηνοτροφικού κλάδου προσδίνουν μια νέα πνοή στον αγροτικό μας τομέα.
Αυτό τόνισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Καρασμάνης, απαντώντας σήμερα στη Βουλή σε επίκαιρη επερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για την κτηνοτροφία.
Στην κατεύθυνση αυτή, επισήμανε ο κ. Καρασμάνης, τα δείγματα γραφής των τελευταίων μηνών είναι απτά : Για πρώτη φορά, από τότε που η χώρα μας εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καταβάλλεται φέτος στους κτηνοτρόφους η εξισωτική αποζημίωση τόσο του 2013, όσο και του 2014. Επίσης, σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, η πρώτη δόση της ενιαίας ενίσχυσης, δηλαδή το 50%, θα καταβληθεί το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Φυσικά η καθυστέρηση αυτή οφείλεται στο γνωστό πρόβλημα της επιλεξημότητας των βοσκοτόπων.
Όσον αφορά τη βιολογική γεωργία, και πάλι σύμφωνα με διαβεβαιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, οι πληρωμές ξεκινούν για το 2012 στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου. Μόλις ολοκληρώνεται η πληρωμή σε κάθε νομό για το 2012, ξεκινά αμέσως η διαδικασία πληρωμής της βιολογικής γεωργίας για το 2013. Ως προς τη βιολογική κτηνοτροφία οι πληρωμές για το 2012 ξεκινούν στις αρχές Δεκεμβρίου. Μόλις ολοκληρώνεται η πληρωμή σε κάθε νομό για το 2012, ξεκινά αμέσως η διαδικασία πληρωμής για το 2013.
Με τον Εθνικό Φάκελο εφαρμογής της νέας ΚΑΠ υπάρχει πλέον μια ριζική στροφή των άμεσων ενισχύσεων, ύψους 400 εκ ευρώ, υπέρ των κτηνοτρόφων, καθώς και συνδεδεμένες ενισχύσεις στην παραγωγή βοοειδών, αιγοπροβάτων, και ζωοτροφών, αλλά και στήριξη με κονδύλια για τις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς.
Στα προγράμματα και τις δράσεις του καινούργιου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας υπάρχει σαφής στόχευση για την ανάπτυξη των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και των μονάδων παραγωγής, μεταποίησης και τυποποίησης ζωικών και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Επιλύεται το μακροχρόνιο θέμα με τους επιλέξιμους βοσκοτόπους, μέσα από ένα διαφανές, αντικειμενικό και αποτελεσματικό σύστημα διανομής και διαχείρισής τους, ώστε να μην υπάρξει ποτέ στο μέλλον καμία εκκρεμότητα και κανένα πρόβλημα καταλογισμών.
Ταυτόχρονα, με μια δέσμη μέτρων και προγραμμάτων αντιμετωπίστηκαν και αντιμετωπίζονται καθημερινά κομβικά θέματα του κτηνοτροφικού κλάδου (σταυλικές εγκαταστάσεις, περιβαλλοντικοί όροι για την ίδρυση νέων κτηνοτροφικών μονάδων, κτηνίατρος εκτροφής, ΦΠΑ ζωοτροφών και κτηνιατρικών φαρμάκων, ενεργοποίηση Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, ενίσχυση νέων κτηνοτροφικών επιχειρήσεων, κόστος παραγωγής, επάρκεια ζωοτροφών, προώθηση-προβολή κτηνοτροφικών προϊόντων, αντιμετώπιση φαινομένων παράνομων ελληνοποιήσεων, σήμανση κτηνοτροφικών προϊόντων, αντιμετώπιση ζωονόσων, επιπλέον ασφαλιστικές καλύψεις στο ζωικό κεφάλαιο κ.α.).
Η προσπάθειά μας για την ανάκαμψη του κτηνοτροφικού κλάδου και τη στήριξη του Έλληνα κτηνοτρόφου είναι συνεχής, ώστε η κτηνοτροφία μαζί με τον υπόλοιπο αγροτικό τομέα να αποτελέσουν βασικό πυλώνα για την ανάπτυξη της χώρας, υπογράμμισε ο κ. Καρασμάνης, προσθέτοντας πως στην προσπάθεια αυτή δεν περισσεύει κανένας. Κάλεσε δε την αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά και όλες τις πτέρυγες της Βουλής, να συμβάλουν με εποικοδομητική κριτική και προτάσεις στην προσπάθεια αυτή, καθώς όπως είπε τα διαχρονικά προβλήματα της ελληνικής κτηνοτροφίας δεν μπορούν να επιλυθούν μέσα σε μια ώρα ή μια μέρα.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Υπουργού.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Εάν εξαιρέσουμε τον τίτλο περί ανευθυνότητας που βάλατε στην επερώτησή σας για προφανείς επικοινωνιακούς λόγους και ο οποίος σε καμιά περίπτωση δεν συνάδει με το περιεχόμενο της επερώτησης, ειλικρινά χαίρομαι που η Αξιωματική Αντιπολίτευση αποφάσισε να ασχοληθεί επί της ουσίας με τα αγροτικά θέματα και μάλιστα με έναν τομέα, όπως είναι αυτός της κτηνοτροφίας, που για πολλές δεκαετίες θεωρείται ο μεγάλος ασθενής της ελληνικής πρωτογενούς παραγωγής.
Θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον, όπως ζητάτε στην επερώτησή σας, να αναλύσουμε διεξοδικά τις παθογένειες του κτηνοτροφικού τομέα, να αναζητήσουμε τις πηγές και τις αιτίες των προβλημάτων του.
Είναι ένα θέμα διαχρονικό και πολυσχιδές που καλύτερα θα μπορούσε να εξεταστεί και να συζητηθεί σε ένα ειδικό συνέδριο ή σε μία μεγάλη ημερίδα, όπου επιστήμονες και όλοι οι φορείς του κλάδου θα επιχειρούσαν να δώσουν τις απαντήσεις τους. Όμως, εδώ στο Κοινοβούλιο διαμορφώνονται και κρίνονται πολιτικές και γι’ αυτό είναι ορθότερο να συζητήσουμε γι’ αυτές.
Για να γίνω πιο σαφής και να κλείσει εδώ το θέμα της αναζήτησης των αιτίων και των παραμέτρων της καχεξίας του κτηνοτροφικού κλάδου, σας επισημαίνω μόνο πως στις αρχικές παραγράφους της επερώτησής σας, αναφορικά με το βαθμό αυτάρκειας της χώρας σε ζωικά γαλακτοκομικά προϊόντα, χρησιμοποιείτε στοιχεία του 1980 σε σύγκριση με τα σημερινά. Άραγε, πρόκειται περί συνειδητού ατοπήματος, αφού το 1980, όπως ξέρετε, η χώρα μας δεν ήταν κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι τα τελευταία τριάντα τρία χρόνια; Σίγουρα η σύγκριση της ελεύθερης διακίνησης εμπορευμάτων, που αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της Ένωσης, σε καμμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει με καθεστώτα που έθεταν περιοριστικά μέτρα και δασμούς στις εισαγωγές.
Ας ξεκινήσουμε, όμως, τη συζήτηση από εκεί που συμφωνούμε. Ζητάτε περαιτέρω στήριξη της εγχώριας κτηνοτροφίας και μέτρα για να αναστραφεί η παραγωγική της καχεξία. Μας βρίσκετε όχι απλά απόλυτα σύμφωνους, αλλά εμένα προσωπικά κάτι παραπάνω, καθώς εδώ και δεκαετίες -όπως ξέρετε- πιστεύω στην ανάγκη αναπροσαρμογής του ποσοστού συμμετοχής της ζωικής παραγωγής και της συμβολής της στο σχηματισμό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Και αυτό όχι στη θεωρία, αλλά στην πράξη.
Έτσι, λοιπόν, από την πρώτη κιόλας στιγμή που αναλάβαμε την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μαζί με τον Αναπληρωτή, τον κ. Κουκουλόπουλο, θέσαμε ως βασική προτεραιότητα την αναγέννηση του κτηνοτροφικού τομέα. Και θα μου πείτε, τι έγινε;
Μέχρι σήμερα, λοιπόν, έχουμε τα εξής απτά αποτελέσματα: Στον «Εθνικό Φάκελο» για την εφαρμογή από 1/1/2015 της καινούργιας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που συντάξαμε και αποστείλαμε προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 1η του περασμένου Αυγούστου, συνειδητά επιλέξαμε να δώσουμε για την προσεχή επταετία ιδιαίτερη βαρύτητα στον κτηνοτροφικό κλάδο. Και αυτό έγινε
δημιουργώντας μια ξεχωριστή περιφέρεια σε ολόκληρη τη χώρα για τον κτηνοτροφικό τομέα, αναδιατάσσοντας τα ποσοστά ενισχύσεως στη ζωική παραγωγή. Έτσι, λοιπόν, από 19% έναντι του 81% της φυτικής παραγωγής που ήταν πριν, αυξήσαμε το ποσοστό ενισχύσεως της κτηνοτροφίας στο 25% μειώνοντας στο 75% της φυτικής παραγωγής. Τι σημαίνει αυτό; Απλά, ότι από το 2015 μέχρι το 2019 οι Έλληνες αγρότες θα ενισχυθούν με 440.000.000 ευρώ ετησίως ή, αλλιώς, 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ μέσα σε μια πενταετία. Πιστεύω ότι δεν είναι ευκαταφρόνητο αυτό το ποσό. Το αντίθετο θα έλεγα. Είναι μια καλή μαγιά που θα δώσει τόνωση και μια ώθηση στο κλάδο, στρέφοντας προς αυτόν πολλές νέες δυνάμεις.
Στον ίδιο «Εθνικό Φάκελο» προβλέψαμε επιπλέον 25% δικαιώματα ενίσχυσης για τους νέους αγρότες και φυσικά για τους κτηνοτρόφους. Στα προϊόντα που παρέχουμε συνδεδεμένες ενισχύσεις, περιλαμβάνονται και τα κτηνοτροφικά ψυχανθή, ώστε να κατορθώσουμε να έχουμε επάρκεια ζωοτροφών και μείωση των τιμών των εισροών στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
Στις συνδεδεμένες ενισχύσεις περιελάβαμε, επίσης, τα βοοειδή με στόχο τη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου κρέατος μέσω αύξησης των ιθαγενών ζώων και μείωσης των εισαγωγών ζώντων ζώων, αλλά και τα αιγοπρόβατα, ενισχύοντας την παροχή ποιοτικού γάλακτος στη μεταποιητική βιομηχανία και την παραγωγή κυρίως φέτας.
Οι συνδεδεμένες ενισχύσεις θα καλύψουν και τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι είχαν ειδικά δικαιώματα αναφοράς στο ζωικό κεφάλαιο, αλλά δεν διέθεταν βοσκότοπο, οπότε δεν ήταν δυνατόν να λάβουν εκτατικά δικαιώματα. Δώσαμε, εξάλλου, ιδιαίτερο βάρος στους λεγόμενους «μικρούς αγρότες» που στην κατηγορία αυτή -στην πλειοψηφία τους- ανήκουν οι κτηνοτρόφοι, ενώ προβλέπουμε ειδικές ρυθμίσεις για τη διατήρηση και επαύξηση των μονίμων βοσκοτόπων, αποφεύγοντας τη μετατροπή τους σε άλλου είδους καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Αυτά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι τα απτά δείγματα γραφής μας στο κομμάτι της καινούργιας ΚΑΠ.
Δεν μείναμε μόνο σε αυτά. Ταυτόχρονα, με τον «Εθνικό Φάκελο» των άμεσων ενισχύσεων καταρτίσαμε και υποβάλλαμε και το καινούργιο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας, όπου πολύ μεγάλο μέρος των προγραμμάτων και δράσεων, που περιέχει αυτό, ενισχύουν –εμμέσως πλην σαφώς- τον κτηνοτροφικό τομέα.
Τα κίνητρα που παρέχουμε για την επιχειρηματική δραστηριότητα, ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των ζωικών και γαλακτοκομικών προϊόντων, η ενίσχυση των συνεργατικών σχημάτων, τα μικρά και μεγάλα ιδιωτικά και δημόσια έργα, η επιμόρφωση, η επιστημονική στήριξη και οι συμβουλευτικές υπηρεσίες προς τους κτηνοτρόφους και οι επιπρόσθετες ενισχύσεις σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, όπου η κτηνοτροφία κατέχει σημαντικό βαθμό της
παραγωγής στις περιοχές αυτές, είναι μερικές μόνο από τις παρεμβάσεις που θα γίνουν πράξη από το καινούργιο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης.
Πιστεύω να συμφωνούμε σε αυτή την προσπάθεια που έγινε μέσω του «Εθνικού Φακέλου» για τις άμεσες ενισχύσεις και του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης για τα αναπτυξιακά προγράμματα. Επίσης, πιστεύω ότι θα συμφωνήσουμε τελικά και στο ακανθώδες θέμα των βοσκοτόπων, που φυσικά δεν προέκυψε τώρα. Δεν το δημιουργήσαμε εμείς.
Εμείς το βρήκαμε. Και όπως το έχω πει κι άλλη φορά, δεν το κρύψαμε κάτω από το χαλί. Αντίθετα. Το βγάλαμε στο φως, στη διαφάνεια. Το αναδείξαμε. Προσπαθούμε να το επιλύσουμε, να δώσουμε στον κτηνοτρόφο το μεγαλύτερο ποσοστό των εξισωτικών αποζημιώσεων που του αναλογούν.
Προσωπικά, δεν μου αρέσουν ούτε οι υπεκφυγές ούτε τα μισόλογα. Ούτε είναι στην ιδιοσυγκρασία μου να αφήνω ανοιχτά θέματα. Θα είμαι, λοιπόν, ξεκάθαρος.
Αρχή πρώτη: Με βάση την κοινοτική νομοθεσία, η επιλεξιμότητα των βοσκοτόπων αποτελεί προϋπόθεση για την καταβολή των ενισχύσεων στους κτηνοτρόφους.
Αρχή δεύτερη: Οι κοινοτικοί κανονισμοί ορίζουν αναλυτικά και συγκεκριμένα τη διαδικασία για τον προσδιορισμό ποιοι βοσκότοποι θεωρούνται επιλέξιμοι.
Αρχή τρίτη: Όποιος παρακάμπτει ή δεν εφαρμόζει σωστά τους εν λόγω κανονισμούς, υφίσταται κυρώσεις. Και από κοινοτικά πρόστιμα, εξ όσων γνωρίζετε, έχει δεχθεί αρκετά η χώρα μας.
Δεν έχουμε να κρύψουμε τίποτα. Για τα προβλήματα, που τα περασμένα χρόνια μας επιβλήθηκε κοινοτικό πρόστιμο ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, το οποίο επιμερίζεται σε μια τριετία, ήδη από την 1η Ιανουαρίου του 2014 παρακρατήθηκαν 350 εκατομμύρια ευρώ. Τα υπόλοιπα θα καταβληθούν το 2015 και το 2016.
Επίσης, υπάρχει ένας καινούριος καταλογισμός 40 εκατομμυρίων ευρώ για την ενιαία ενίσχυση του 2012 και άλλα 37 εκατομμύρια ευρώ για την ενιαία ενίσχυση του 2013. Πρόστιμα, καταλογισμοί που πρέπει να παρακρατηθούν από τους ίδιους τους αγρότες, τους ίδιους τους κτηνοτρόφους. Και αυτή είναι η αγωνία μας. Γι’ αυτό προσπαθούμε να βρούμε λύση.
Ξέρετε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σωστός πολίτης είναι αυτός που αντέχει να ακούει την αλήθεια. Και υπεύθυνος πολιτικός είναι αυτός που λέει την αλήθεια. Και κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι μας: Στην πολιτική, δυστυχώς, δεν υπάρχει γομολάστιχα που να μπορεί να διαγράψει το παρελθόν και τις ευθύνες.
Με βάση, λοιπόν, αυτά τα δεδομένα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είμαστε αναγκασμένοι -είτε το θέλουμε είτε όχι- να προσεγγίσουμε το ζήτημα των βοσκοτόπων. Έτσι, αφενός πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ποιες είναι οι μη δασικές ή δασοφυείς εκτάσεις και αφετέρου να αντιμετωπίσουμε τις εκτάσεις που δηλώθηκαν στο παρελθόν από τους κτηνοτρόφους ως βοσκοτόπια, αλλά δεν τις χρησιμοποίησαν και τώρα έχουν αποκτήσει δασική βλάστηση και εκ των πραγμάτων δεν είναι συμβατές με το κοινοτικό καθεστώς των ενισχύσεων. Φυσικά, υπήρχαν και εκκρεμότητες με δηλωμένες εκτάσεις ως βοσκοτόπια που μόνο βοσκοτόπια δεν ήταν.
Η κατάσταση, εν όψει μάλιστα της εφαρμογής της καινούριας ΚΑΠ, έπρεπε να ξεκαθαρίσει. Έτσι, είναι γνωστό πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μας επέβαλε ένα σχέδιο δράσης, το λεγόμενο action plan, που είχε ως στόχο την πλήρη καταγραφή των επιλέξιμων βοσκοτόπων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Στο χρονοδιάγραμμα του εν λόγω προγράμματος προβλεπόταν η ολοκλήρωση της διαδικασίας πριν την υποβολή των αιτήσεων της ενιαίας ενίσχυσης από τους δικαιούχους αγρότες το 2013. Οι εκτάσεις που εξαιρέθηκαν τότε, δεν εξαιρέθηκαν επειδή αδυνατούσαμε να πείσουμε την Κομισιόν ότι είναι επιλέξιμοι βοσκότοποι. Απλούστατα, εξαιρέθηκαν επειδή ήταν δασικές και ακατάλληλες για βόσκηση. Άλλωστε, όπως σας προείπα, ο ορισμός του τι είναι βοσκότοπος είναι σαφής στην κοινοτική νομοθεσία. Δεν μπορούμε από τη μια να μην σεβόμαστε την εφαρμογή των κοινοτικών κανονισμών και από την άλλη να απολαμβάνουμε τα προνόμια συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και όταν παραβιάζουμε τους κανόνες, δυστυχώς πάντα υπάρχει ένα τίμημα.
Πάντως εμείς δεν μείναμε με σταυρωμένα χέρια. Κατά τη διαπραγμάτευση της νέας ΚΑΠ αναζητήσαμε συμμαχίες και μαζί με άλλα κράτη-μέλη του ευρωπαϊκού νότου πετύχαμε την αλλαγή του ορισμού του βοσκότοπου, ώστε σ’ αυτόν να συμπεριληφθούν και οι φρυγανώδεις και οι ξυλώδεις εκτάσεις. Έτσι, κάναμε ένα πολύ μεγάλο βήμα για την εξάλειψη του προβλήματος στο μεγαλύτερο τμήμα των βοσκοτόπων της χώρας μας από το 2015 και μετά. Έτσι, δεν θα υπάρχει πλέον πρόβλημα.
Σας είπα ότι θα είμαι ειλικρινής. Βεβαίως, παραμένει ένα κομμάτι του προβλήματος που είναι καθαρά δικό μας, εσωτερικό ζήτημα και αφορά τη διαχείριση εκτάσεων βοσκοτόπων, οι οποίες στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι δασικές, δημόσιες εκτάσεις και νοικιάζονται στους κτηνοτρόφους. Γι’ αυτό, άλλωστε, συνεργαστήκαμε στενά με το συναρμόδιο Υπουργείο Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και το ρυθμίσαμε με ανάλογη τροπολογία στο ν. 4264/2014.
Στην προσπάθεια αυτή που καταβάλλεται, θα πρέπει -κατά την ταπεινή μου γνώμη- όλες οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας να συμβάλουν θετικά, ώστε να προχωρήσουμε σε αλλαγή του καθεστώτος της διαχείρισης των βοσκοτόπων προς όφελος της ελληνικής κτηνοτροφίας. Ευελπιστώ ότι και η Αξιωματική Αντιπολίτευση, αντιλαμβανόμενη την κρισιμότητα του ζητήματος, θα στηρίξει ενεργά την προσπάθεια αυτή που είναι καθαρά εθνική, πέρα και έξω από τα κόμματα.
Στόχος μας πρέπει να είναι ένας και μοναδικός: Ποτέ ξανά πρόβλημα με τους βοσκοτόπους στην Ελλάδα, μέσα από ένα διαφανές, αντικειμενικό και αποτελεσματικό σύστημα διανομής και διαχείρισης των βοσκοτόπων αναφορικά με τις άμεσες ενισχύσεις, με βάση τα πραγματικά και αντικειμενικά στοιχεία παραγωγής. Να σας το πω λίγο πιο λαϊκά: Πρέπει κάποια στιγμή να το πάρουμε χαμπάρι. Με κουτοπονηριές δεν χτίζουμε, δεν ενισχύουμε τη θέση μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ας πάμε τώρα στα σημεία που διαφωνούμε, αν και στο τέλος θα δείτε πως θα συμφωνήσουμε και σε αυτά. Που διαφωνούμε; Σε αυτά που λέτε περί αδιαφορίας, ανικανότητας, ανευθυνότητας, άστοχων και κακών χειρισμών που έχουν καταντήσει -όπως υποστηρίζετε- την κτηνοτροφία έρμαιο των προβλημάτων.
Για να δούμε λοιπόν: Ήταν κακός χειρισμός το ότι δεσμευτήκαμε να κάνουμε πράξη να επαναφέρουμε την εξισωτική αποζημίωση, που χορηγείται στους αγρότες των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών της χώρας, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι κτηνοτρόφοι στα επίπεδα πρώτης περικοπής και, μάλιστα, με απόφαση του ίδιου του Πρωθυπουργού του Αντώνη Σαμαρά; Ήταν λάθος χειρισμός το ότι από τον Ιούνιο του 2012 έως και τον περασμένο μήνα καταβάλαμε 380 εκατομμύρια ευρώ στους δικαιούχους εξισωτικής αποζημίωσης; Αποτελεί αστοχία το ότι για φέτος μόνο έχουμε εξασφαλίσει 130 εκατομμύρια για την εξισωτική του 2013, καθώς και τα χρήματα που καταβάλλουμε σταδιακά στους δικαιούχους, από τα οποία ήδη τα 110 εκατομμύρια βρίσκονται κατατεθειμένα στους τραπεζικούς λογαριασμούς των κτηνοτρόφων και απομένει μία ακόμα δόση;
Είναι αδιαφορία για την κτηνοτροφία το ότι βάλαμε στόχο, για πρώτη φορά στα χρονικά από την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να καταβάλουμε εντός του τρέχοντος έτους -δηλαδή το Δεκέμβριο- την εξισωτική αποζημίωση του 2014; Αυτό είναι κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ μέχρι σήμερα και θα τονώσει περαιτέρω την οικονομική ρευστότητα στον κτηνοτροφικό κλάδο και στην αγορά.
Είναι κακός χειρισμός το ότι επιλύσαμε με ταχύτητα τις εκκρεμότητες της εξισωτικής αποζημίωσης παρελθόντων ετών και ήδη έχουμε καταβάλει 6 εκατομμύρια ευρώ στους κτηνοτρόφους οι οποίοι είχαν προβλήματα με τις αιτήσεις τους τα προηγούμενα χρόνια; Ήταν ανευθυνότητα το ότι με τη γνώση και την εμπειρία των συμβάντων τα προηγούμενα χρόνια, προβλέψαμε και σχεδιάσαμε την πληρωμή της εξισωτικής του 2013, με βάση τον προσδιορισμό των επιλέξιμων προς επιδότηση βοσκοτόπων, ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε ποινή ή αναστολή πληρωμών -αν πληρώνονταν τα ποσά- για μη επιλέξιμες εκτάσεις; Διότι υπήρχε κι αυτός ο κίνδυνος. Κι αυτό, χωρίς να σημαίνει ότι κινηθήκαμε δίχως ευελιξία.
Αντιθέτως, αντιμετωπίσαμε τα όποια προβλήματα ανέκυψαν και δώσαμε λύσεις χωρίς να θέτουμε σε κίνδυνο την όλη διαδικασία. Γι’ αυτό, άλλωστε, παρείχαμε τη δυνατότητα υποβολής ενστάσεων σε όλους όσους υπέβαλαν αίτηση και
είτε απορρίφθηκαν στην πρώτη πληρωμή της εξισωτικής, είτε έλαβαν μικρότερη της αναμενόμενης αποζημίωσης.
Γι’ αυτό, διευρύναμε ορισμένα βασικά κριτήρια επιλεξιμότητας, όπως το ηλικιακό όριο όπου από τα εξήντα πέντε ορίστηκε στα εξήντα επτά, καθώς και την ελάχιστη απαραίτητη έκταση βοσκοτόπων. Στόχος μας ήταν η ένταξη περισσότερων δικαιούχων στο καθεστώς της εξισωτικής αποζημίωσης. Οι διαρθρωτικές αυτές μας κινήσεις απέδωσαν καρπούς, όπως διαπίστωσαν και πολλοί δικαιούχοι μετά τις πρόσθετες πληρωμές.
Σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, η διαδικασία υποβολής των ενστάσεων στις περιφερειακές Διευθύνσεις του και στις πύλες εισαγωγής των αιτήσεων, έχει πλέον περατωθεί και έχει ξεκινήσει η εξέτασή τους. Παράλληλα, έχουν δρομολογηθεί και εξελίσσονται κανονικά όλες οι απαραίτητες και προβλεπόμενες ενέργειες και διαδικασίες, προκειμένου να πραγματοποιηθεί, εντός του Δεκεμβρίου, η επόμενη πληρωμή, η οποία θα λάβει υπόψη της τα αποτελέσματα των ενστάσεων που θα έχουν δικαιωθεί.
Επίσης, σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, η πρώτη δόση της ενιαίας ενίσχυσης, δηλαδή το 50%, θα καταβληθεί το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Φυσικά η καθυστέρηση οφείλεται στο γνωστό πρόβλημα της επιλεξημότητας των βοσκοτόπων. Όσον φορά τη βιολογική γεωργία, και πάλι με διαβεβαιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, οι πληρωμές ξεκινούν για το 2012 στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου. Και μόλις ολοκληρώνεται η πληρωμή σε κάθε νομό για το 2012, ξεκινά αμέσως η διαδικασία πληρωμής της βιολογικής γεωργίας για το 2013.
Βιολογική κτηνοτροφία: Σύμφωνα πάλι με τις διαβεβαιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, ξεκινούν οι πληρωμές για το 2012 στις αρχές Δεκεμβρίου. Μόλις ολοκληρώνεται η πληρωμή σε κάθε νομό για το 2012, ξεκινά αμέσως η διαδικασία πληρωμής για το 2013.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα αναφερθώ σε ορισμένες άλλες παραλείψεις και αστοχίες, καθώς και σε κακούς χειρισμούς, όπως εσείς υποστηρίζετε.
Σας φαίνεται λάθος ότι σε συνεργασία με το ΥΠΕΚΑ απλοποιήσαμε τη διαδικασία ίδρυσης νέων κτηνοτροφικών μονάδων, χωρίς την απαίτηση περιβαλλοντικών μελετών και μόνο με την υπαγωγή τους στις πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις; Ήταν λάθος μας η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων σταβλικών εγκαταστάσεων, χωρίς επιβολή προστίμων; Δεν έπρεπε να θεσμοθετήσουμε τον κτηνίατρο εκτροφής, σύμβουλο του κάθε κτηνοτρόφου; Έπρεπε και το κάναμε.
Είναι αστοχία μας που παρέχουμε τη δυνατότητα αναστολής της καταβολής του ΦΠΑ για αγορές καινούργιου μηχανολογικού εξοπλισμού και ζώντων ζώων που προορίζονται για αναπαραγωγή και πολλαπλασιασμό; Είναι αδιαφορία η διατήρηση
στο χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ των ζωοτροφών και των κτηνοτροφικών φαρμάκων; Αποτελεί παράλειψή μας το ότι ενεργοποιήσαμε το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας που είχε θεσμοθετηθεί και παρέμενε στα χαρτιά και του δώσαμε «προίκα» 253 εκατομμύρια ευρώ για να ενισχύσουμε τη ρευστότητα στον πρωτογενή τομέα, καθιστώντας πιο εύκολη και πιο χαμηλότοκη -κάτω από το 4%- τη δανειοδότηση για επενδύσεις και στον κτηνοτροφικό τομέα; Είναι αδιαφορία το ότι στο καινούργιο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης προβλέψαμε ειδικά μέτρα εκκίνησης νέων ή νεοφυών επιχειρήσεων του αγροτοδιατροφικού τομέα, τα λεγόμενα startups, με προϋπολογισμό 72 εκατομμύρια ευρώ και μέχρι 50 εκατομμύρια ανά εκμετάλλευση;
Φυσικά, μπορείτε να μας ψέξετε για ορισμένες καθυστερήσεις -που στην ουσία δεν είναι δικής μας αρμοδιότητας- στην επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το αγροτικό πετρέλαιο και το ΦΠΑ, παρόλο που μέχρι τώρα έχουν καταβληθεί συνολικά 410 εκατομμύρια ευρώ για επιστροφή ΦΠΑ και 370 εκατομμύρια ευρώ για επιστροφή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το αγροτικό πετρέλαιο.
Μην μας κατηγορείτε, όμως, για το υψηλό κόστος ζωοτροφών, όταν όλοι γνωρίζετε το βαθμό εξάρτησης της χώρας μας από τις εισαγωγές και τις πιέσεις στις τιμές από τις διεθνείς αυξήσεις, εκτός αν μας υποδεικνύετε να επιστρέψουμε σε εποχές απαγόρευσης εισαγωγών, πράγμα που σήμερα είναι πρακτικά αδύνατο. Εμείς πάντως προτιμήσαμε να αντιμετωπίσουμε τη διεθνή άνοδο των τιμών των ζωοτροφών με τη χορήγηση de minimis ενισχύσεων στους κτηνοτρόφους κι έτσι πήραν επιπλέον 30 εκατομμύρια ευρώ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δώστε μου σας παρακαλώ την ευκαιρία να ανοίξω μία μικρή, αλλά ιδιαίτερα σημαντική παρένθεση, κατά την προσωπική μου γνώμη.
Το ζήτημα του κόστους παραγωγής δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται μόνο μέσω «ενέσεων ρευστότητας» όπως είναι οι επιστροφές φόρων και οι επιδοτήσεις. Αυτή η προσέγγιση κυριάρχησε τις προηγούμενες δεκαετίες με «εργαλεία» παρελθόντων ετών.
Δυστυχώς, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε έτσι στο μέλλον. Απαιτούνται δράσεις που στοχεύουν στη «ρίζα» του προβλήματος, δράσεις που δημιουργούν νέα δεδομένα στην παραγωγική βάση και στην εφοδιαστική «αλυσίδα», προκειμένου να επιτυγχάνεται χαμηλότερο κόστος παραγωγής και καλύτερη πρόσβαση των παραγωγών στις αγορές, δράσεις όπως, για παράδειγμα, η καθετοποίηση της παραγωγής και η μετατροπή των αμιγώς κτηνοτροφικών μονάδων σε μικτές, ούτως ώστε ο κτηνοτρόφος να είναι ταυτόχρονα και καλλιεργητής κτηνοτροφικών φυτών και να έχει μία σχετική ασφάλεια όσον αφορά στην πρόσβασή του σε φθηνή και επαρκή ζωοτροφή, αλλά και δράσεις όπως η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ώστε να μειωθεί το υψηλό κόστος της.
Αυτά πρέπει να δούμε από δω και μπρος και σ’ αυτά στοχεύουμε μέσα από το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της συλλογικής δραστηριότητας, τη διαφύλαξη των αυτόχθονων φυλών, τη βελτίωση του ζωικού γενετικού υλικού και την υποστήριξη και ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφίας.
Με δυο λόγια, καλές είναι οι ενισχύσεις και οι επιδοτήσεις, αλλά το μέλλον βρίσκεται στην αγορά.
Κλείνοντας την παρένθεση και καταλήγοντας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα ήθελα να σας πω ότι θα μπορούσα για πολλή ακόμα ώρα να απαριθμήσω τις δραστηριότητες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και των εποπτευόμενων Οργανισμών για τη στήριξη και την τόνωση της ελληνικής κτηνοτροφίας αλλά και για όλους τους μελλοντικούς μας σχεδιασμούς στον τομέα αυτό.
Ταυτόχρονα, θα μπορούσα να αναφερθώ αναλυτικά στις παρεμφερείς δραστηριότητες, όπως τα προγράμματα προβολής και προώθησης των αγροτικών μας προϊόντων μας στο εξωτερικό που μεγάλο μέρος τους αφιερώνεται στα ζωικά και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Να σας πω για τα πράγματα που «τρέχουν» για το γάλα και τα παραδοσιακά τυριά στα μικρά νησιά του Αιγαίου και τον κανονισμό απονομής του ελληνικού σήματος στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα; Να σας πω για τα μέτρα που έχουμε λάβει για την αντιμετώπιση των φαινομένων παράνομων εισαγωγών και ελληνοποιήσεων στον τομέα του κρέατος, τα ισοζύγια γάλακτος και κρέατος; Να σας αναφέρω τις υποχρεωτικές αναγραφές της χώρας προέλευσης και τη σήμανση; Και υπάρχουν πολλά ακόμη. Να είστε σίγουροι ότι τότε θα μιλάγαμε επί ώρες, για να μην πω για μέρες.
Δε θα σας αφήσω πάντως αναπάντητο το ερώτημα για τις ζωονόσους. Για την αντιμετώπιση των κρουσμάτων καταρροϊκού πυρετού, αλλά και της ευλογιάς, έχουν ήδη εκταμιευθεί αποζημιώσεις ύψους 4,99 εκατομμύριων ευρώ για τους κτηνοτρόφους που έχασαν ζωικό κεφάλαιο εξαιτίας της ζωονόσου. Χρηματοδοτείται η αγορά εντομοαπωθητικών που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί για την αποτροπή της εξάπλωσης της νόσου μέσω του ξενιστή.
Φυσικά, το ζήτημα απασχολεί έντονα τον κτηνοτροφικό κόσμο. Σας διαβεβαιώνω πως η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου και οι αρμόδιες υπηρεσίες, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, ενήργησαν και ενεργούν με βάση τα προβλεπόμενα από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία προκειμένου να προστατευθεί το ζωικό κεφάλαιο της χώρας και να αποδοθούν δίκαιες αποζημιώσεις στους πληγέντες παραγωγούς. Για το λόγο αυτό δώσαμε, με νέα απόφαση, 6,5 εκατομμύρια ευρώ πριν από είκοσι μέρες για την αντιμετώπιση του προβλήματος, αλλά και την αντιστάθμιση της απώλειας εισοδήματος των κτηνοτρόφων.
Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να σας επισημάνω πως όσον αφορά στο μείζον ζήτημα της ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής, για πρώτη φορά περιλάβαμε στο νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ειδικό κονδύλι για την διασφάλιση της παραγωγής του ζωικού και φυτικού κεφαλαίου, το οποίο θα καλύπτει οικονομικές απώλειες των αγροτών από δυσμενή καιρικά φαινόμενα και ζωικές ή φυτικές ασθένειες, επιπρόσθετα της ασφάλισης που σήμερα απολαμβάνει ο Έλληνας αγρότης μέσα από τον ΕΛΓΑ.
Το ειδικό αυτό μέτρο ξεκινά με προϋπολογισμό 10 εκατομμυρίων ευρώ και αναμένεται μετά από μια εμπεριστατωμένη μελέτη, που θα καταθέσουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να ανέλθει μέχρι τα 200 εκατομμύρια ευρώ.
Επειδή, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τελευταία ακούγονται πολλά για το θέμα του συμψηφισμού των οφειλομένων ασφαλιστικών εισφορών των αγροτών με τις επιδοτήσεις, θέλω να πω δυο ακόμα ξεκάθαρες κουβέντες: Η αλήθεια είναι πως όταν τον περασμένο Απρίλιο συζητιόταν ο ν.4254, είχα προσωπικά ζητήσει από τον τότε αρμόδιο Υπουργό να μην παρακρατούνται από τις κοινοτικές επιδοτήσεις οι οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές ή, τουλάχιστον, να υπάρχει έγγραφη συγκατάθεση του ίδιου του παραγωγού, όπως άλλωστε γίνεται με τα ασφάλιστρα του ΕΛΓΑ.
Δε νομίζω πως υπάρχει κάποιος που να διαφωνεί ότι οι αγρότες μας πρέπει να είναι πραγματικά νοικοκύρηδες, να καταβάλλουν τις εισφορές τους ώστε να έχουν τα ασφαλιστικά τους βιβλιάρια και τη δικαιούμενη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Πρώτοι οι ίδιοι το επιθυμούν. Γι’ αυτό πιστεύω ότι ο αρμόδιος Υπουργός θα φέρει νομοθετική ρύθμιση μέσω της οποίας θα επιλύεται στην ουσία του το θέμα. Μέχρι τώρα, μέχρι σήμερα, στις πληρωμές που έχουν γίνει από τον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν υπήρξε ούτε ένας συμψηφισμός.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μακριά από εμένα ότι το τοπίο στην ελληνική κτηνοτροφία είναι ειδυλλιακό. Όμως, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, σε καμμία περίπτωση δεν έχουμε εγκαταλείψει τους Έλληνες κτηνοτρόφους στην τύχη τους όπως αναφέρετε στην επερώτησή σας και όπως είπατε και απ’ αυτό εδώ το Βήμα. Το ακριβώς αντίθετο γίνεται.
Με όσα μέσα διαθέτουμε, προσπαθούμε καθημερινά να αντιστρέψουμε τη σημερινή κατάσταση.
Και εμείς, όπως και εσείς, επιθυμούμε την ανατροπή του σημερινού αρνητικού εμπορικού ισοζυγίου στο ζωικό τομέα. Γι’ αυτό άλλωστε όλη μας η δραστηριότητα αναλώνεται στο να θέσουμε γερές, στέρεες βάσεις για την επίτευξη του σκοπού αυτού.
Θεωρώ ότι μέχρι τώρα έχουν γίνει ιδιαίτερα σημαντικά βήματα. Δεν χρειάζεται να τα χειροκροτήσετε, στηρίξτε τα όμως. Μην τορπιλίζετε έστω και άθελά σας ό,τι καλό μπορεί να γίνει, γιατί το ξέρετε πολύ καλά πως τα
προβλήματα δεκαετιών δεν λύνονται ούτε σε μια στιγμή ούτε σε μια μέρα και φυσικά αυτό δεν μπορεί να γίνει με οξύτητα και συνθήματα.
Το γνωρίζω πολύ καλά: στον κτηνοτροφικό τομέα δεν είμαστε σε αντίπαλα στρατόπεδα. Άλλωστε σε όλους μας εναπόκειται να συνεργαστούμε για τη στήριξη της ελληνικής αγροτικής οικονομίας και του Έλληνα αγρότη. Ας αφήσουμε τα μικροκομματικά μας στην άκρη, να δούμε ο καθένας τι μπορεί να προσφέρει μέσα από εποικοδομητική κριτική και ρεαλιστικές προτάσεις, προτάσεις όμως εφικτές, εφαρμόσιμες, προζυμωμένες και στις ευρωπαϊκές και στις τοπικές συνθήκες, αλλά και στις διεθνείς συνθήκες.
Ο πρωτογενής τομέας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μπορεί και πρέπει να γίνει ο πυλώνας ανάπτυξης και ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και διατήρησης του κοινωνικού και παραγωγικού ιστού της ελληνικής περιφέρειας. Υπάρχει πολύ κοινός τόπος για το καλό αυτού του τόπου.
