Εν όψει της συνέντευξης τύπου της Κατερίνας Περιστέρη και του Μιχάλη
Λεφαντζή το Σάββατο το πρωί στο αμφιθέατρο του υπουργείου Πολιτισμού,
θέτουμε στην δημοσιότητα μερικά καίρια ερωτήματα , τα οποία αν απαντηθούν θα δώσουν πολλές ερμηνείες στο μεγαλύτερο μέχρι σήμερα αρχαιολογικό μυστήριο.
Ερωτήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί από την ανασκαφική ομάδα και αποτελούν κατά την γνώμη μας τα πιο βασικά σε σχέση με τα κοινότυπα και εύκολα... αποκρουόμενα από την ανασκαφική ομάδα "ποιος είναι ο νεκρός" , "πότε θα μάθουμε την ταυτότητα του" , "είναι συλημένος ο τάφος" και άλλα.
Τα συγκεκριμένα ερωτήματα - υπάρχουν και άλλα πολλά που μας διαφεύγουν- , αν μπορούσαν να απαντηθούν θα ήμασταν πολύ πιο κοντά στην αλήθεια.
Ας δούμε μερικά:
1) Η επίχωση του τάφου πότε έγινε , από ποιον και γιατί; Αν η επίχωση είναι μεταγενέστερη της κατασκευής του τάφου τότε τι ρόλο παίζει η πλάκα οροφής πίσω από τις Καρυάτιδες, η οποία μάλιστα οδηγεί και σε άνοιγμα το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επίχωση; Σε αυτή την περίπτωση η πλάκα πρέπει να χρονολογείται αργότερα από τον υπόλοιπο τάφο. Αν η πλάκα αυτή χρονολογείται μαζί με την κατασκευή του μνημείου, τότε η επίχωση είναι σύγχρονη της κατασκευής και τότε το μνημείο είναι σχεδόν αδύνατον να είναι συλημένο, αφού η επίχωση οι ίδιες οι ανακοινώσεις έλεγαν ότι ειναι "αδιατάρακτες" . Τότε δημιουργείται το ερώτημα που είναι τα κτερίσματα και γιατί λείπουν;
2) Tί απεικονίζει το άνοιγμα στο σχέδιο του κυρίου Λεφαντζή στον τέταρτο χώρο, το οποίο φαίνεται από φωτογραφία να οδηγεί σε πέμπτο χώρο; Είναι άνοιγμα που οδηγεί κάπου αλλού; Αν όχι τι υπάρχει εκεί;
3) Το μόνο όνομα που έχουμε ακούσει μέχρι σήμερα με βεβαιότητα είναι αυτό του Δεινοκράτη. Από που προκύπτει αυτή η βεβαιότητα;
4)Ο κύριος Λεφαντζής έχει χαρακτηρίσει το μνημείο "μαθηματικό Μαυσωλείο". Εκτός από την σχέση του Λέοντος (15,84 μέτρα) , της διαμέτρου του τύμβου (158,4 μέτρα) και των τειχών της Αλεξάνδρειας (15.840 μέτρα) ποια άλλη μαθηματική σχέση επιβεβαιώνει τα λεγόμενα του αρχιτέκτονα;
5) Με ποια μονάδα μέτρησης κατασκευάστηκε ο τύμβος; Στάδιο, πήχυς, βασιλικός πήχυς; Η απάντηση σε αυτό μπορεί να δώσει ενδιαφέρουσες απαντήσεις και αναλογίες.
6) Γιατί η είσοδος που αποκαλύφθηκε δεν είναι σε κάποιο κεντρικό σημείο του τύμβου, αλλά βρίσκεται νοτιοανατολικά (αν το έχουμε αντιληφθεί σωστά) του τύμβου σε ένα τυχαίο σημείο; Πως συνάδει αυτό με το "μαθηματικό μαυσωλείο". Μήπως υπάρχουν σε αντίστοιχα σημεία στον περίβολο και άλλες είσοδοι που δημιουργούν «ισορροπία»;
7) Τι σημαίνει αφηρωισμένος νεκρός; Υπάρχουν αντίστοιχες περιπτώσεις και για ποια ιστορικά πρόσωπα έχει γίνει αυτός ο χαρακτηρισμός;
8) Τι σημαίνει οικουμενικός τάφος που είπε η κυρία Περιστέρη; Οικουμενικός με την αξία που του δίνουμε σήμερα ως εύρημα ή οικουμενικός την εποχή που φτιάχτηκε;
9)Πόσο και μέχρι τι βαθμό συνδέεται ο συγκεκριμένος τάφος με το βασιλικό νεκροταφείο στις Αιγές και το ερώτημα αυτό όσον αφορά συγκεκριμένα σύμβολα που έχουν βρεθεί και στις δύο ανασκαφές.
10) Πως δικαιολογείται να βρεθεί το κεφάλι της Σφίγγας και τα φτερά σε τόση απόσταση; Η σύληση δεν αποτελεί απάντηση σε καμία περίπτωση: Αν ο τάφος ήταν επιχωματωμένος από την αρχή αποκλείουμε εξ αρχής την περίπτωση, αλλά και αν δεν ήταν πάλι δεν είναι απάντηση η τυμβωρυχία, καθώς οι τυμβωρύχοι δεν μεταφέρουν αντικείμενα σπασμένα από έξω προς τα μέσα, αλλά από μέσα προς τα έξω με σκοπό να τα πάρουν. Ακόμα και αν ο τάφος επιχωματώθηκε αργότερα , τότε αυτός που τον επιχωμάτωσε γιατί δεν μετέφερε τα σπασμένα μέλη αλλά τα έθαψε τόσους θαλάμους μέσα; Άρα επανέρχεται το ερώτημα νούμερο 1, που είναι ίσως και το πιο σημαντικό από όλα. Πότε , από ποιους και γιατί επιχωματώθηκε ο τάφος;
11) Πως γίνεται να βρεθεί σκελετός; Οι επιφανείς Μακεδόνες , όπως φαίνεται ότι ήταν ο "αφηρωισμένος" νεκρός , καίγονταν. Για το γεγονός μάλιστα ότι έχουμε μακεδονικό τάφο δεν αμφιβάλλει κανείς. Άρα έχουμε κάποιον θαμμένο σε έναν μακεδονικό τάφο με μη μακεδονικό τρόπο. Υπάρχει περίπτωση ο σκελετός να μην είναι μακεδόνας και άρα να μην είναι ο κύριος νεκρός;
12) Πως εξηγείται το γεγονός ότι σε έναν τόσο πλούσιο μνημείο, ο τέταρτος χώρος και ο υπόγειος του τάφος είναι τόσο φτωχός; Ακόμη και η δράση τυμβωρύχων δεν θα είχε αφαιρέσει ενδείξεις της λαμπρότητας του μνημείου που απότομα δεν υπάρχει στον τελευταίο χώρο που είναι και ο νεκρικός.
13) Έχει βρεθεί το κεφάλι της άλλης Σφίγγας;
14) Από τι προκλήθηκε η κυκλική "ζημιά" στο ψηφιδωτό; Οι τυμβωρύχοι σε περίπτωση που έψαχναν για υπόγειο άνοιγμα και θησαυρό θα έκαναν κυκλικό άνοιγμα; Υπάρχει περίπτωση να υπήρχε κάποιο αντικείμενο εκεί το οποίο «ξεκόλλησε»;
15) «Το ταφικό συγκρότημα στον λόφο Καστά είναι ένα δημόσιο έργο, που για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε η μεγαλύτερη ποσότητα μαρμάρου, που έχει ποτέ χρησιμοποιηθεί στη Μακεδονία». Τι θα πει δημόσιο έργο; Ποιος έδωσε την εντολή για την κατασκευή του;
16)Γιατί ως δημόσιο έργο δεν υπάρχει ιστορική πηγή που να το αναφέρει;
17) Πως εξηγείται το γεγονός ότι ο σκελετός ήταν μισός μέσα – μισός έξω από τον τάφο όπως λέει η ανακοίνωση; Η δράση των τυμβωρύχων είναι η λογική απάντηση , όμως η επιχωμάτωση είναι πάλι εδώ το κύριο ερώτημα. Πότε έγινε από ποιους και γιατί;
18) Ήδη οι Σφίγγες είναι υπόγειες. Η ανασκαφή έχει προχωρήσει σε μήκος 26 μέτρα. Αυτό σημαίνει δυσμενείς συνθήκες ακόμα και με τα σημερινά μέσα. Αν οι τυμβωρύχοι που έδρασαν ήταν αρχαίοι, που αυτό σημαίνει έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος, θα έπρεπε να είχαν δάδες. Οι δάδες μειώνουν το οξυγόνο. Μήπως για αυτό η κυρία Περιστέρη έλεγε ότι θα «βρει τα κοκκαλάκια των τυμβωρύχων» που θα πέθαιναν από έλλειψη οξυγόνου. Τι άλλαξε και τελικά οι τυμβωρύχοι κατάφεραν και έφτασαν όχι μόνο μέχρι τον τέταρτο χώρο , αλλά και στο υπόγειο όρυγμα βάθους 8 μέτρων και σύλησαν τα κτερίσματα αφήνοντας πεταμένο τον νεκρό;
19) Το χώμα κάτω από τον κιβωτιόσχημο τάφο τι είναι; Συνεχίζεται η αμμώδης επίχωση;
20) Ποιος είναι ο ακριβής προσανατολισμός της εισόδου; «Πάει» προς τα βόρεια ; Από τις σχεδιαστικές απεικονίσεις δεν φαίνεται να πηγαίνει προς το κέντρο του τύμβου που εκ των πραγμάτων επαναφέρει το ερώτημα 6 περί ισορροπίας στον σχεδιασμό
Ερωτήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί από την ανασκαφική ομάδα και αποτελούν κατά την γνώμη μας τα πιο βασικά σε σχέση με τα κοινότυπα και εύκολα... αποκρουόμενα από την ανασκαφική ομάδα "ποιος είναι ο νεκρός" , "πότε θα μάθουμε την ταυτότητα του" , "είναι συλημένος ο τάφος" και άλλα.
Τα συγκεκριμένα ερωτήματα - υπάρχουν και άλλα πολλά που μας διαφεύγουν- , αν μπορούσαν να απαντηθούν θα ήμασταν πολύ πιο κοντά στην αλήθεια.
Ας δούμε μερικά:
1) Η επίχωση του τάφου πότε έγινε , από ποιον και γιατί; Αν η επίχωση είναι μεταγενέστερη της κατασκευής του τάφου τότε τι ρόλο παίζει η πλάκα οροφής πίσω από τις Καρυάτιδες, η οποία μάλιστα οδηγεί και σε άνοιγμα το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επίχωση; Σε αυτή την περίπτωση η πλάκα πρέπει να χρονολογείται αργότερα από τον υπόλοιπο τάφο. Αν η πλάκα αυτή χρονολογείται μαζί με την κατασκευή του μνημείου, τότε η επίχωση είναι σύγχρονη της κατασκευής και τότε το μνημείο είναι σχεδόν αδύνατον να είναι συλημένο, αφού η επίχωση οι ίδιες οι ανακοινώσεις έλεγαν ότι ειναι "αδιατάρακτες" . Τότε δημιουργείται το ερώτημα που είναι τα κτερίσματα και γιατί λείπουν;
2) Tί απεικονίζει το άνοιγμα στο σχέδιο του κυρίου Λεφαντζή στον τέταρτο χώρο, το οποίο φαίνεται από φωτογραφία να οδηγεί σε πέμπτο χώρο; Είναι άνοιγμα που οδηγεί κάπου αλλού; Αν όχι τι υπάρχει εκεί;
3) Το μόνο όνομα που έχουμε ακούσει μέχρι σήμερα με βεβαιότητα είναι αυτό του Δεινοκράτη. Από που προκύπτει αυτή η βεβαιότητα;
4)Ο κύριος Λεφαντζής έχει χαρακτηρίσει το μνημείο "μαθηματικό Μαυσωλείο". Εκτός από την σχέση του Λέοντος (15,84 μέτρα) , της διαμέτρου του τύμβου (158,4 μέτρα) και των τειχών της Αλεξάνδρειας (15.840 μέτρα) ποια άλλη μαθηματική σχέση επιβεβαιώνει τα λεγόμενα του αρχιτέκτονα;
5) Με ποια μονάδα μέτρησης κατασκευάστηκε ο τύμβος; Στάδιο, πήχυς, βασιλικός πήχυς; Η απάντηση σε αυτό μπορεί να δώσει ενδιαφέρουσες απαντήσεις και αναλογίες.
6) Γιατί η είσοδος που αποκαλύφθηκε δεν είναι σε κάποιο κεντρικό σημείο του τύμβου, αλλά βρίσκεται νοτιοανατολικά (αν το έχουμε αντιληφθεί σωστά) του τύμβου σε ένα τυχαίο σημείο; Πως συνάδει αυτό με το "μαθηματικό μαυσωλείο". Μήπως υπάρχουν σε αντίστοιχα σημεία στον περίβολο και άλλες είσοδοι που δημιουργούν «ισορροπία»;
7) Τι σημαίνει αφηρωισμένος νεκρός; Υπάρχουν αντίστοιχες περιπτώσεις και για ποια ιστορικά πρόσωπα έχει γίνει αυτός ο χαρακτηρισμός;
8) Τι σημαίνει οικουμενικός τάφος που είπε η κυρία Περιστέρη; Οικουμενικός με την αξία που του δίνουμε σήμερα ως εύρημα ή οικουμενικός την εποχή που φτιάχτηκε;
9)Πόσο και μέχρι τι βαθμό συνδέεται ο συγκεκριμένος τάφος με το βασιλικό νεκροταφείο στις Αιγές και το ερώτημα αυτό όσον αφορά συγκεκριμένα σύμβολα που έχουν βρεθεί και στις δύο ανασκαφές.
10) Πως δικαιολογείται να βρεθεί το κεφάλι της Σφίγγας και τα φτερά σε τόση απόσταση; Η σύληση δεν αποτελεί απάντηση σε καμία περίπτωση: Αν ο τάφος ήταν επιχωματωμένος από την αρχή αποκλείουμε εξ αρχής την περίπτωση, αλλά και αν δεν ήταν πάλι δεν είναι απάντηση η τυμβωρυχία, καθώς οι τυμβωρύχοι δεν μεταφέρουν αντικείμενα σπασμένα από έξω προς τα μέσα, αλλά από μέσα προς τα έξω με σκοπό να τα πάρουν. Ακόμα και αν ο τάφος επιχωματώθηκε αργότερα , τότε αυτός που τον επιχωμάτωσε γιατί δεν μετέφερε τα σπασμένα μέλη αλλά τα έθαψε τόσους θαλάμους μέσα; Άρα επανέρχεται το ερώτημα νούμερο 1, που είναι ίσως και το πιο σημαντικό από όλα. Πότε , από ποιους και γιατί επιχωματώθηκε ο τάφος;
11) Πως γίνεται να βρεθεί σκελετός; Οι επιφανείς Μακεδόνες , όπως φαίνεται ότι ήταν ο "αφηρωισμένος" νεκρός , καίγονταν. Για το γεγονός μάλιστα ότι έχουμε μακεδονικό τάφο δεν αμφιβάλλει κανείς. Άρα έχουμε κάποιον θαμμένο σε έναν μακεδονικό τάφο με μη μακεδονικό τρόπο. Υπάρχει περίπτωση ο σκελετός να μην είναι μακεδόνας και άρα να μην είναι ο κύριος νεκρός;
12) Πως εξηγείται το γεγονός ότι σε έναν τόσο πλούσιο μνημείο, ο τέταρτος χώρος και ο υπόγειος του τάφος είναι τόσο φτωχός; Ακόμη και η δράση τυμβωρύχων δεν θα είχε αφαιρέσει ενδείξεις της λαμπρότητας του μνημείου που απότομα δεν υπάρχει στον τελευταίο χώρο που είναι και ο νεκρικός.
13) Έχει βρεθεί το κεφάλι της άλλης Σφίγγας;
14) Από τι προκλήθηκε η κυκλική "ζημιά" στο ψηφιδωτό; Οι τυμβωρύχοι σε περίπτωση που έψαχναν για υπόγειο άνοιγμα και θησαυρό θα έκαναν κυκλικό άνοιγμα; Υπάρχει περίπτωση να υπήρχε κάποιο αντικείμενο εκεί το οποίο «ξεκόλλησε»;
15) «Το ταφικό συγκρότημα στον λόφο Καστά είναι ένα δημόσιο έργο, που για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε η μεγαλύτερη ποσότητα μαρμάρου, που έχει ποτέ χρησιμοποιηθεί στη Μακεδονία». Τι θα πει δημόσιο έργο; Ποιος έδωσε την εντολή για την κατασκευή του;
16)Γιατί ως δημόσιο έργο δεν υπάρχει ιστορική πηγή που να το αναφέρει;
17) Πως εξηγείται το γεγονός ότι ο σκελετός ήταν μισός μέσα – μισός έξω από τον τάφο όπως λέει η ανακοίνωση; Η δράση των τυμβωρύχων είναι η λογική απάντηση , όμως η επιχωμάτωση είναι πάλι εδώ το κύριο ερώτημα. Πότε έγινε από ποιους και γιατί;
18) Ήδη οι Σφίγγες είναι υπόγειες. Η ανασκαφή έχει προχωρήσει σε μήκος 26 μέτρα. Αυτό σημαίνει δυσμενείς συνθήκες ακόμα και με τα σημερινά μέσα. Αν οι τυμβωρύχοι που έδρασαν ήταν αρχαίοι, που αυτό σημαίνει έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος, θα έπρεπε να είχαν δάδες. Οι δάδες μειώνουν το οξυγόνο. Μήπως για αυτό η κυρία Περιστέρη έλεγε ότι θα «βρει τα κοκκαλάκια των τυμβωρύχων» που θα πέθαιναν από έλλειψη οξυγόνου. Τι άλλαξε και τελικά οι τυμβωρύχοι κατάφεραν και έφτασαν όχι μόνο μέχρι τον τέταρτο χώρο , αλλά και στο υπόγειο όρυγμα βάθους 8 μέτρων και σύλησαν τα κτερίσματα αφήνοντας πεταμένο τον νεκρό;
19) Το χώμα κάτω από τον κιβωτιόσχημο τάφο τι είναι; Συνεχίζεται η αμμώδης επίχωση;
20) Ποιος είναι ο ακριβής προσανατολισμός της εισόδου; «Πάει» προς τα βόρεια ; Από τις σχεδιαστικές απεικονίσεις δεν φαίνεται να πηγαίνει προς το κέντρο του τύμβου που εκ των πραγμάτων επαναφέρει το ερώτημα 6 περί ισορροπίας στον σχεδιασμό