Αυτό ήταν το μήνυμα που ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Γιώργος Καρασμάνης, έστειλε από το βήμα του 3ου Αναπτυξιακού Συνεδρίου, με θέμα «Νέα Προγραμματική Περίοδος 2014-2020» την Παρασκευή 19/12, παρουσία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Ευάγγελου Βενιζέλου και εκπροσώπων φορέων.
Όπως υπογράμμισε, η κατάρτιση ¨Εθνικού Φακέλου¨, έγινε μετά από συνεχή διάλογο με όλους τους παραγωγικούς φορείς και με ιεράρχηση των προτεραιοτήτων για γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία.
Στο πλαίσιο αυτό, αποφασίστηκαν μέτρα και κατανεμήθηκαν οι πόροι για την υλοποίησή τους που στοχεύουν κυρίως:
- Στην ηλικιακή ανανέωση του δυναμικού μας με γενναία οικονομικά κίνητρα για προσέλκυση νέων αγροτών.
- Στην ενθάρρυνση σημαντικών επενδύσεων και δημιουργίας νέων επιχειρήσεων.
- Στον τομέα των υποδομών.
- Στη στήριξη τομέων όπως η κτηνοτροφία στους οποίους υστερούσαμε.
- Στην προστασία της παραγωγής μας από τις κλιματικές αλλαγές και τη διασφάλιση του εισοδήματος γεωργών και κτηνοτρόφων από ακραία καιρικά φαινόμενα και ασθένειες.
- Στην ισχυροποίηση του ΕΛΓΑ και σε ειδικά μέτρα αντιχαλαζικής και αντιβρόχινης προστασίας.
Καταλήγοντας ο Γιώργος Καρασμάνης, χαρακτήρισε το καινούργιο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ως ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο που αν καταφέρουμε, όλοι μαζί, να το αξιοποιήσουμε, ο πρωτογενής μας τομέας να γίνει πυλώνας πραγματικής ανάπτυξης στον τόπο μας.
Ακολουθεί η ομιλία του Υπουργού Γ. Καρασμάνη
Ομιλία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γ. Καρασμάνη στο 3ο Αναπτυξιακό Συνέδριο με θέμα «Νέα Προγραμματική Περίοδος για την Αγροτική Ανάπτυξη 2014-2020, ευκαιρίες και προκλήσεις»
Ως οικοδεσπότης της σημερινής εκδήλωσης σας καλωσορίζω και σας ευχαριστώ για την παρουσία σας, η οποία αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αλλά κυρίως για εκείνους τους οποίους υπηρετεί το υπουργείο, τους Έλληνες αγρότες.
Άλλωστε, το καινούργιο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας σε αυτούς πρωτίστως απευθύνεται και αυτούς θέλει να καταστήσει συμμέτοχους και συνοδοιπόρους, μαζί με τις άλλες παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, σε μια αναπτυξιακή πορεία, που τόσο ανάγκη έχει ο τόπος και ο λαός μας. Γιατί, στόχος μας όταν σχεδιάζαμε, καταρτίζαμε και υποβάλαμε προς έγκριση το καινούργιο αυτό Πρόγραμμα δεν ήταν άλλος, παρά να δώσουμε την ευκαιρία στον αγροτικό μας τομέα να γίνει βασικός μοχλός για την έξοδο από την κρίση, την ανάκαμψη και την ανάπτυξη της πατρίδας μας.
Ένας αγροτικός τομέας, που άντεξε, κυρίες και κύριοι, στα δύσκολα χρόνια που πέρασε τελευταία η χώρα μας, αλλά και που ταυτόχρονα ανέδειξε αυτό που όλοι γνωρίζαμε, αλλά ορισμένες φορές λησμονήσαμε κατά το παρελθόν : Δηλαδή πως, η στήριξη και η ανάπτυξη ενός ισχυρού, βιώσιμου και ανταγωνιστικού πρωτογενή τομέα πρέπει να αποτελεί βασικό μέλημα κάθε οργανωμένης κοινωνίας, που θέλει να αντιμετωπίζει το μέλλον με υπευθυνότητα και αισιοδοξία. Και μάλιστα σε μια περίοδο, που παγκόσμια τα αγροτό-διατροφικά προϊόντα αποκτούν ολοένα και περισσότερο στρατηγικό ρόλο, ενώ τα προβλήματα του υπερπληθυσμού, των κλιματικών αλλαγών, της επάρκειας νερού, της προστασίας του περιβάλλοντος, καθίστανται ολοένα και πιο περίπλοκα.
Απόφασή μας στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ήταν να στηριχθούμε και να στηρίξουμε ως χώρα τον τομέα που διαχρονικά αποτέλεσε και αποτελεί ένα από τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, αλλά και τη βάση πάνω στην οποία αυτός ο τόπος και αυτός ο λαός έζησε και ζει για χιλιάδες χρόνια και έχει συνδέσει με αυτόν την ιστορία του, τον πολιτισμό του, το φως του και το φυσικό του κάλος.
Ακόμη και σήμερα, στον 21ο αιώνα, η Ελλάδα είναι η ευρωπαϊκή χώρα όπου ο αγροτικός τομέας αποτελεί μια σημαντική πηγή απασχόλησης για τους κατοίκους της υπαίθρου. Συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στη διαμόρφωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, αλληλοεπηρεάζεται και αλληλοσυνδέεται με όλους τους άλλους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας, είτε πρόκειται για τη
βιομηχανία και μεταποίηση, είτε για το εμπόριο, είτε για τις υπηρεσίες και τον τουρισμό.
Παράλληλα, πιστεύουμε πως ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας μας και τα αγροτό-διατροφικά του προϊόντα μπορούν και πρέπει να σταθούν ισάξια στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά με τα προϊόντα άλλων χωρών, καθώς δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν από αυτά. Αρκεί, βέβαια, να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και να αντιμετωπίσουμε ριζικά τις όποιες αδυναμίες και προσκόμματα έχουμε.
Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον σκοπός μας είναι να αντιμετωπίσουμε αφενός τις καινούργιες προκλήσεις που προκύπτουν και αφετέρου να προσαρμοστούμε ενεργητικά - και όχι παθητικά - στα νέα δεδομένα. Έχοντας μπροστά μας την καινούργια Κοινή Αγροτική Πολιτική, που μπαίνει σε εφαρμογή από την πρώτη του Νέου Έτους, προετοιμάσαμε φέτος το καλοκαίρι με διαφάνεια, διαρκή και ειλικρινή διάλογο με όλους τους παραγωγικούς φορείς τον Εθνικό Φάκελο – την εθνική στρατηγική, εάν θέλετε – για το πώς θα δουλέψουμε τα προσεχή χρόνια, προς τα πού θα κινηθούμε και τι πρέπει να κάνουμε. Κάθε ρύθμιση στον Εθνικό Φάκελο έγινε με γνώμονα το πώς η ελληνική αγροτική οικονομία θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί δημιουργικά τις άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις, με τέτοιο τρόπο, ώστε στο προσεχές μέλλον να εξαρτάται ολοένα και λιγότερο από αυτές.
Ταυτόχρονα, ανασκοπώντας στις μέχρι τώρα κατακτήσεις του αγροτικού μας τομέα, αλλά και τα μειονεκτήματά του, με το καινούργιο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας που καταρτίσαμε, δώσαμε την αναπτυξιακή διάσταση και προοπτική που πρέπει να έχει η ελληνική γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία. Ιεραρχήσαμε τις προτεραιότητές μας για αυτή την περίοδο και θέσαμε ως βασικούς γνώμονες στο σχεδιασμό μας την προώθηση της επιχειρηματικότητας, της εξωστρέφειας, της ποιότητας, της επωνυμίας και της αναγνωρισιμότητας των προϊόντων μας.
Επιπλέον, γνωρίζοντας πολύ καλά πως, προϊόντα δίχως ανθρώπους δεν γίνονται, επικεντρώσαμε την προσπάθειά μας στην ηλικιακή ανανέωση του στελεχιακού δυναμικού του αγροτικού μας τομέα, με στόχο την αναστροφή της ηλικιακής πυραμίδας, το μπόλιασμα της υπαίθρου με νέα μυαλά και νέες προοπτικές, καθώς και την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων στην Περιφέρεια. Γι αυτό, σε συνδυασμό με το κίνητρο του επιπλέον 25% επί της αξίας των ατομικών δικαιωμάτων ενισχύσεων, που προβλέπουμε στον Εθνικό Φάκελο της νέας ΚΑΠ για τους νέους αγρότες, το καινούργιο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης προβλέπει ενισχύσεις 240 εκατ. ευρώ για 16.000 νέους ανθρώπους, που θέλουμε να ενταχθούν τα προσεχή χρόνια στο παραγωγικό δυναμικό της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Οι νέοι αυτοί, θα έρθουν να προστεθούν στους 11.116 νέους παραγωγούς, που ήδη εντάχθηκαν, πριν από λίγες εβδομάδες, στο πρόγραμμα ενίσχυσης νέων αγροτών, με συνολικές ενισχύσεις 194 εκατ. ευρώ και οι οποίοι για πρώτη φορά στα χρονικά έχουν ήδη λάβει το 70% των δικαιούμενων ενισχύσεων για το πριμ πρώτης εγκατάστασης. Επιπλέον, άμεσα από 1.1.2015, δηλαδή από τον πρώτο κιόλας χρόνο εφαρμογής της νέας ΚΑΠ, ενεργοποιούμε την προαιρετική δυνατότητα των κοινοτικών διατάξεων, για τους νέους αγρότες, ηλικίας μέχρι 40 ετών, για αύξηση, της αξίας των ατομικών δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης των νέων αγροτών, μέχρι το ανώτατο ύψος του δικαιώματος κάθε Περιφέρειας.
Μέσα από τα επιμέρους προγράμματα και τις δράσεις, κυρίες και κύριοι, του καινούργιου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας, που θα έχετε την ευκαιρία στη συνέχεια να ενημερωθείτε και να συζητήσετε αναλυτικά, επιχειρούμε να αξιοποιήσουμε την πείρα των προηγούμενων Προγραμμάτων και παράλληλα να δώσουμε τις νέες κατευθύνσεις για το πώς πρέπει να αναδιαρθρωθεί και στο προς τα πού πρέπει να στραφεί και κινηθεί το παραγωγικό μας δυναμικό την προσεχή δεκαετία.
Γι αυτό άλλωστε προκρίναμε την ενίσχυση της βελτίωσης και του εκσυγχρονισμού των αγροτικών μας εκμεταλλεύσεων, τη στήριξη των συλλογικών δραστηριοτήτων, την αναδιάρθρωση και καθετοποίηση της παραγωγής, την περαιτέρω ενθάρρυνση της υγιούς επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, προγράμματα προώθησης και προβολής προϊόντων μας στο εξωτερικό, τη δημιουργία τοπικών συμφώνων ποιότητας, την προώθηση της έρευνας και τη διάδοση της γνώσης, τη στήριξη τομέων, όπως η κτηνοτροφία, στους οποίους μέχρι τώρα υστερούσαμε, αλλά και τις υποδομές, είτε αυτές λέγονται αρδευτικά έργα, είτε συσκευαστήρια, τυποποιητήρια, μονάδες επεξεργασίας, υποδομές διακίνησης, logistics, δίκτυα διανομών, καθώς και την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών εισοδημάτων, μέσω αγροτουρισμού, αγροτικών βιοτεχνιών και άλλων εναλλακτικών μορφών οικονομικής δραστηριότητας στην ύπαιθρο.
Ενδεικτικά μόνο να σας αναφέρω πως στο καινούργιο Πρόγραμμα προϋπολογίζουμε την αξιοποίηση 466 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση 7.500 νέων σχεδίων βελτίωσης και εκσυγχρονισμού αγροτικών εκμεταλλεύσεων, ενώ θα διατεθούν 254 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση 340 σημαντικών επενδύσεων στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων.
Παράλληλα, ενισχύουμε την ίδρυση και τον εκσυγχρονισμό 2.100 περίπου νέων μικρομεσαίων επιχειρήσεων στον πρωτογενή τομέα, καθώς και την ίδρυση και τον εκσυγχρονισμό 4.500 επιχειρήσεων κυρίως αγροτουριστικών, με ένα συνολικό προϋπολογισμό 370 εκατ. ευρώ, διπλασιάζοντας έτσι τις υπάρχουσες θέσεις εργασίας σε αυτούς τους τομείς.
Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό πως στον καινούργιο Πρόγραμμα υπάρχουν μέτρα εκκίνησης νέων επιχειρήσεων, με αυξημένο όριο επιλέξιμης ενίσχυσης έως 50.000 ευρώ ανά δικαιούχο. Πρόκειται για τα λεγόμενα start ups, τα οποία θεωρούμε ότι θα συμβάλουν καθοριστικά στην αντιμετώπιση του σημαντικότερου προβλήματος της χώρας μας, που δεν είναι άλλο από την ανεργία και για τα οποία θα διατεθούν πόροι ύψους 72 εκατ. ευρώ.
Στον τομέα των υποδομών, με το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης κατευθύνουμε επιπλέον 436 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση εγγειοβελτιωτικών και αρδευτικών έργων, ταμιευτήρων και λιμνοδεξαμενών, ενώ περιλαμβάνουμε δραστηριότητες μεταφοράς γνώσεων μέσα από την εφαρμοσμένη έρευνα και την καινοτομία στις αγροτικές περιοχές, καθώς και δράσεις προώθησης της δια βίου μάθησης και της επαγγελματικής κατάρτισης στην γεωργία και τη δασοκομία, με πόρους ύψους 80 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας παράλληλα συμβουλευτικά δίκτυα υποστήριξης των παραγωγών από γεωπόνους και κτηνιάτρους με πόρους 125 εκατ. ευρώ.
Ταυτόχρονα ενισχύουμε και ενθαρρύνουμε τη σύσταση και λειτουργία συνεργατικών σχημάτων δηλαδή Ομάδων παραγωγών, οργανώσεων παραγωγών και
ενώσεων οργανώσεων παραγωγών με κάλυψη του 100% των δαπανών τους και με ένα συνολικό προϋπολογισμό της τάξης των 27 εκατ. ευρώ.
Μαζί με την τόνωση και ενίσχυση της παραγωγής, προβλέπουμε και παρεμβάσεις αναφορικά με έργα ανάπλασης οικισμών και δημιουργίας βασικών υποδομών στις αγροτικές περιοχές της χώρας, όπως έργα προσβασιμότητας στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, επενδύσεις υποδομής για κτηνοτροφικά πάρκα και ζώνες, επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για την ευρυζωνική υποδομή, υποδομές τουρισμού και πολιτισμού μικρής κλίμακας, καθώς και για την ανάπτυξη και προστασία δασικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης ζημιών εξαιτίας πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών, με ένα συνολικό προϋπολογισμό 257 εκατ. ευρώ.
Εκείνο που αξίζει, πάντως, να υπογραμμιστεί είναι πως το 30% των συνολικών πόρων του καινούργιου Προγράμματος, περί το 1,5 δις ευρώ περίπου, έχει να κάνει άμεσα ή έμμεσα με την προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, με μέτρα όπως η ενθάρρυνση του βιολογικού τρόπου παραγωγής, των ενισχύσεων σε αγρότες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε περιοχές με φυσικά και άλλα ειδικά μειονεκτήματα και σε επενδύσεις σε γεωργό-δασό-περιβαλλοντικές δραστηριότητες.
Η μεγάλη διαφορά από τα προηγούμενα Προγράμματα, είναι κατά την γνώμη μου πως, η διάρθρωση του καινούργιου Αναπτυξιακού Προγράμματος δεν θέλει μόνο τις εισροές κοινοτικών πόρων και ιδίων κεφαλαίων στον αγροτικό τομέα, αλλά εκείνο που διακαώς επιθυμεί είναι τα χρήματα αυτά να πιάσουν κυριολεκτικά τόπο. Αυτό άλλωστε είναι και το μεγάλο μας «στοίχημα», η μεγάλη μας πρόκληση για την προσεχή επταετία. Να απορροφήσουμε τα κονδύλια των 6 περίπου δις ευρώ – γιατί περί αυτού του συνολικού ποσού πρόκειται – αλλά ταυτόχρονα να δώσουμε νέες προοπτικές στον κόσμο της υπαίθρου και στα ελληνικά αγροτό-διατροφικά προϊόντα, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για μετάβαση της ελληνικής αγροτικής οικονομίας σε ένα ισχυρό και βιώσιμο αγρό-διατροφικό μοντέλο, με αυξημένη προστιθέμενη αξία και να φθάσουμε στο στρατηγικό μας στόχο : Η ελληνική ύπαιθρος και περιφέρεια και ο κόσμος της να έχουν τη θέση που τους αξίζει και τους αρμόζει στη νέα αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας μας.
Για τούτο με το καινούργιο Πρόγραμμα μειώνεται η γραφειοκρατία στη λήψη των αποφάσεων και στην έγκριση των επενδύσεων, προωθείται η αποκέντρωση και η διαχείριση του ενός τρίτου των κονδυλίων, δηλαδή περίπου 1,8 δις ευρώ, από τις 13 Περιφέρειες της χώρας, οι οποίες καλούνται μέσα από ένα σύνολο αναπτυξιακών παρεμβάσεων, δημόσιων και ιδιωτικών, να υλοποιήσουν τις στρατηγικές τους επιλογές για τον αγροτό-διατροφικό τομέα, όπως αυτές προέκυψαν από τις αντίστοιχες περιφερειακές μελέτες που εκπόνησαν.
Σημαντική στρατηγική μας επιλογή αποτελεί η εκχώρηση του 100% των πόρων του νέου LEADER, στις Περιφέρειες, καθώς αποτελεί πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων για την ανάπτυξη της περιοχής τους. Μάλιστα, με το νέο LEADER παρέχουμε τη δυνατότητα παρέμβασης και σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές. Δυνατότητα, που στην προηγούμενη περίοδο αξιοποιούσαν μόνο τα Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου, τα ΟΠΑΑΧ, ενώ καταργείται το πληθυσμιακό κριτήριο των 3.000 κατοίκων ανά δημοτικό διαμέρισμα.
Εκχωρούμε, επίσης, στις Περιφέρειες το 100% του προϋπολογισμού δράσεων για την ενίσχυση εκκίνησης επιχειρήσεων, για τα μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα, τις περιβαλλοντικές δράσεις που αφορά στην αναχλόαση των βοσκοτόπων, καθώς και των προγραμμάτων αναδασμών και δασικής οδοποιίας.
Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα ρευστότητας των επενδυτών και να επιταχύνουμε τους ρυθμούς υλοποίησης των επενδύσεων, αξιοποιούμε δύο δυνατότητες μέσα από το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης:
Πρώτον, αυξάνουμε την επιδότηση μέχρι 90%, για συγκεκριμένες κατηγορίες δικαιούχων και επενδύσεων, όπως για νέους αγρότες, για επενδύσεις που λαμβάνουν στήριξη στο πλαίσιο των Συμπράξεων Καινοτομίας και για επενδύσεις που συνδέονται με γεωργό-περιβαλλοντικές δραστηριότητες, όπως η αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης, η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία.
Δεύτερον, προβλέπουμε κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, τα οποία μπορούν να ενισχυθούν με πόρους, μέχρι το 4% του συνολικού προϋπολογισμού του Προγράμματος, δηλαδή 170 εκατ. ευρώ, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για δανειοδότηση των επενδυτών με χαμηλά επιτόκια.
Φυσικά και λαμβάνουμε μέριμνα για τις κλιματικές αλλαγές και την προστασία του αγροτικού μας τομέα από αυτές. Προκειμένου να διασφαλίσουμε το αγροτικό εισόδημα των παραγωγών μας, αλλά και για να προστατεύσουμε την αγροτική παραγωγή από φυσικές καταστροφές και δυσμενή κλιματικά φαινόμενα και κυρίως από συνεχείς και έντονες χαλαζοπτώσεις και βροχοπτώσεις, προωθούμε ειδικά μέτρα και δράσεις ύψους 45 εκατ. ευρώ που αφορούν σε επενδύσεις αντιχαλαζικής και αντιβρόχινης προστασίας. Οι παραγωγοί που θα συμμετέχουν σε αυτά θα ενισχύονται με εξαιρετικά υψηλά ποσοστά, της τάξης του 80%, όταν πρόκειται για μεμονωμένους αγρότες και 100% όταν συμμετέχουν σε Ομάδες Παραγωγών.
Για να ισχυροποιήσουμε περισσότερο τον ΕΛΓΑ, να ενισχύσουμε την ασφάλιση της φυτικής παραγωγής και του ζωικού κεφαλαίου και να αντισταθμίσουμε τις οικονομικές απώλειες των γεωργών και κτηνοτρόφων από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα, ζωικές ή φυτικές ασθένειες, δημιουργούμε για πρώτη φορά ένα ειδικό μέτρο, για στήριξη της ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής. Το μέτρο αυτό ξεκινά με προϋπολογισμό 10 εκατ. ευρώ και έχουμε τη διαβεβαίωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι μετά την έγκριση της εμπεριστατωμένης μελέτης που υποβάλαμε, ο προϋπολογισμός του θα ανέλθει στα 200 εκατ. ευρώ, ανοίγοντας έτσι για πρώτη φορά στη χώρα μας ένα καινούργιο κεφάλαιο στον τομέα της ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής, η εφαρμογή του οποίου θα ξεκινήσει μέσα στο 2015.
Κυρίες και κύριοι, οι Έλληνες αγρότες, αλλά και όλοι όσοι δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στον πρωτογενή μας τομέα, έχουν σήμερα στα χέρια τους ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, που δεν είναι άλλο από το καινούργιο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Εάν καταφέρουμε, όλοι μαζί, να το αξιοποιήσουμε, τότε θα βρεθούμε όλοι διπλά ωφελημένοι : Γιατί θα έχουμε μια ύπαιθρο ισχυρή, βιώσιμη και προσοδοφόρα, όπως αξίζει στους ανθρώπους που μοχθούν σε αυτήν, αλλά ταυτόχρονα θα έχουμε κάνει ένα ιδιαίτερα σημαντικό βήμα
προς την κατεύθυνση ο πρωτογενής μας τομέας να γίνει πυλώνας πραγματικής ανάπτυξης στον τόπο μας.
Και ειλικρινά πιστεύω, όπως άλλωστε θεωρώ πως είναι κοινή η πίστη, πως θα τα καταφέρουμε, όχι γιατί απλά το επιθυμούμε και το θέλουμε, αλλά γιατί το αξίζουμε και γιατί έχει γίνει μια πολύ καλή και σε βάθος δουλειά και προετοιμασία.
Σας ευχαριστώ πολύ.
