Ασφαλιστικό: Οι μεγάλες αλλαγές που φέρνει το 2021 σε συντάξεις, όρια ηλικίας, εισφορές, παροχές

Αναλυτικοί πίνακες και παραδείγματα

Αλλάζουν 14 διατάξεις του ασφαλιστικού μέσα στο 2021 που αφορούν σε αυξήσεις με τον νέο υπολογισμό συντάξεων, στα όρια ηλικίας, στις εισφορές, στις παροχές σε χρήμα, αλλά και σε νέα αναδρομικά.

Οι μεταβολές θα τεθούν σε ισχύ από την Πρωτοχρονιά και επηρεάζουν άμεσα 2 εκατ. ασφαλισμένους, 2,6 εκατ. συνταξιούχους και πάνω από 1 εκατ. έμμεσα ασφαλισμένα μέλη οικογενειών εργαζομένων και συνταξιούχων, δηλαδή αφορούν τις ζωές και την τσέπη 5,5 εκατ. πολιτών.

Τις αλλαγές παρουσιάζει αναλυτικά σήμερα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις».

Συνοπτικά, από 1ης/1/2021 τίθενται σε ισχύ ρυθμίσεις οι οποίες προβλέπουν:

1. Νέα όρια συνταξιοδότησης για πλήρη σύνταξη γήρατος με το 65ο έτος και με ελάχιστο χρόνο ασφάλισης 15 ετών, καθώς για το 2021 το όριο ηλικίας για τους 65άρηδες γίνεται 66,9 μήνες.
2. Νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για μειωμένη σύνταξη μητέρων που ξεκινούν από τα 56,9 για όσες θα έχουν μέσα στο 2021 νέο όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη μετά τα 65.
3. Νέα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση με 35ετία παλαιών πριν από το 1983 ασφαλισμένων σε ειδικά ταμεία με αύξηση κατά 6 μήνες.
4. Νέα όρια συνταξιοδότησης με 35ετία και 36ετία στο Δημόσιο, όπου η αύξηση μπορεί να είναι πάνω από 6 μήνες για όσους κλείνουν τα 58 μέσα στο 2021.
5. Νέα όρια συνταξιοδότησης με 37ετία στο Δημόσιο με αύξηση κατά 11 μήνες στο όριο ηλικίας (από 60,3 φέτος στα 61,2 το 2021).
6. Νέα ποσά στις νέες αιτήσεις για σύνταξη ΟΓΑ, με αύξηση της αναλογίας των νέων συντελεστών αναπλήρωσης, έναντι του παλιού συστήματος.
7. Μείωση εισφορών για τους μισθωτούς εργαζομένους κατά 1,21% και για τους εργοδότες κατά 1,79%, που θα μεταφραστεί αντίστοιχα σε αύξηση μισθού για τους εργαζομένους και μείωση κόστους ασφάλισης για τους εργοδότες.
8. Αυξημένες συντάξεις για όσους κάνουν αίτηση από 1ης/1/2021 και έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης, καθώς θα υπολογιστούν με τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης του Νόμου 4670/2020.
9. Αυξήσεις και αναδρομικά για συνταξιούχους που έχουν και απασχόληση, καθώς η σχετική διάταξη για τους «εργαζόμενους συνταξιούχους» που δίνει αύξηση στο 70% αντί 40% της σύνταξης άργησε να εφαρμοστεί και θα ισχύσει πλέον αρχές του 2021 με αναδρομικά αυξήσεων από 28/2/2020.
10. Μικρότερο εφάπαξ περίπου κατά 2% με 3% γιατί φεύγει ένα έτος από το παλιό καθεστώς, που ως το 2013 προσέθετε στο εφάπαξ αυξημένη ανταποδοτικότητα, και μπαίνει ένα έτος από το νέο καθεστώς, που ισχύει από το 2014 με μηδενική ανταποδοτικότητα στο ποσό του εφάπαξ για εισφορές από το 2014 και μετά.
11. Νέο σύστημα για τις επικουρικές συντάξεις με νέο ταμείο επικουρικής ασφάλισης για τους νέους ως 35 ετών. Το νέο σύστημα θα νομοθετηθεί το 2021 για να εφαρμοστεί το 2022. Η βασική του διαφορά είναι ότι οι εισφορές και οι συντάξεις γίνονται ατομικές με τον «προσωπικό κουμπαρά» ασφάλισης και σύνταξης. Ο κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να επενδύει τα χρήματά του ή απλώς να τα τοκίζει και να παίρνει παροχές ανάλογες της απόδοσής των επενδύσεων. Σήμερα οι εισφορές δεν παίρνουν ούτε καν τον τόκο των κρατικών ομολόγων, γιατί το σύστημα είναι διανεμητικό, δηλαδή οι νέοι πληρώνουν από τις δικές τους μηνιαίες εισφορές τις συντάξεις των παλαιότερων. Με το νέο καθεστώς θα πληρώνουν για τις δικές τους συντάξεις.
12. Επανυπολογισμό όλων των συντάξεων που έχουν εκδοθεί σε δύο χρονικά διαστήματα, ως 12/5/2016 για τους παλαιούς συνταξιούχους και από 13/5/2016 ως 30/9/2019 για τους νεότερους συνταξιούχους. Ο επανυπολογισμός θα φέρει αυξήσεις από Φεβρουάριο ή Μάρτιο του 2021 σε περίπου 500.000 παλαιούς και νέους συνταξιούχους με αναδρομικά 16 μηνών τουλάχιστον. Σε πολλούς, δε, οι αυξήσεις θα είναι διπλές!
13. Νέα αναδρομικά στους συνταξιούχους από τις αντισυνταγματικές μειώσεις του 11μήνου Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016 που θα αφορούν τις επικουρικές συντάξεις. Υπάρχουν σε εκκρεμότητα περίπου 400.000 αγωγές, ενώ στις 15 Ιανουαρίου 2021 θα διεξαχθεί νέα «πιλοτική» δίκη που θα κρίνει αν τα δικαιούνται και όσοι δεν πρόλαβαν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη.
14. Αλλαγές και νέα ποσά στα επιδόματα ασθενείας, μητρότητας και τα έξοδα κηδείας. Τα ποσά θα είναι ενιαία για όλους και θα καθοριστούν με τον νέο κανονισμό παροχών του ΕΦΚΑ που ήδη επεξεργάζεται η Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Για παράδειγμα, στα έξοδα κηδείας εξετάζεται να καταβάλλεται ενιαίο ποσό μεταξύ 760 ευρώ ή 800 ευρώ, ανεξάρτητα από το αν κάποια Ταμεία δίνουν ως και 1.300 ευρώ.

Οι αλλαγές του 2021 στα όρια ηλικίας

Τα όρια ηλικίας αυξάνονται μέσα στο 2021 γιατί καθορίζονται με βάση την παλιά ηλικία συνταξιοδότησης που συμπληρώνουν (ή δεν συμπληρώνουν) οι ασφαλισμένοι.

Για παράδειγμα, ασφαλισμένος στο Δημόσιο με 35ετία το 2021 θα έπαιρνε σύνταξη στα 58. Αν κλείνει τα 58 το 2021, θα συνταξιοδοτηθεί στα 61,6 μήνες. Αν όμως έχει 35ετία και κλείνει τα 58 μετά το 2022, θα συνταξιοδοτηθεί στα 62 και δεν θα φτάνουν τα 35 έτη, αλλά θα πρέπει να συμπληρώσει 40 έτη.

Το 2021 είναι ο τελευταίος σταθμός του ασφαλιστικού με ηλικίες συνταξιοδότησης κάτω των 67 και των 62 με 40 έτη που θα ισχύουν από το 2022. Και αυτός ο «σταθμός» κρύβει πολλά μυστικά που περιορίζουν τις επιπτώσεις από τις αυξήσεις των ορίων συνταξιοδότησης ακόμη και μετά το 2022.

Για παράδειγμα, ασφαλισμένος στο Δημόσιο που βγαίνει με 37 έτη, αλλά τα συμπληρώνει μετά το 2022 που τα όρια πάνε στα 62 με 40 έτη, μπορεί να αναγνωρίσει στρατιωτική θητεία και να έχει 37ετία στο 2021, ώστε να συνταξιοδοτηθεί στα 61,2. Προσοχή: Η διάταξη αφορά διορισμένους από 1ης/1/1983 και μετά που έχουν 25ετία ως το 2010 και βοηθούνται ακόμη περισσότερο στην 37ετία αν έχουν και ένσημα εκτός Δημοσίου πριν από το 1983.

Η παγίδα που κρύβουν τα νέα όρια συνταξιοδότησης ξεπερνιέται και μέσα από εξαγορές πλασματικών ετών, που για το Δημόσιο είναι πιο ελκυστικές, καθώς, πέρα από τις εξαγορές ως και 7 έτη που ισχύουν για όλα τα Ταμεία, στο Δημόσιο δίδονται ξεχωριστά από 1, 3 και 5 έτη λόγω τέκνων και έτσι τα πλασματικά τους έτη φτάνουν στα 12, ενώ για τους άλλους ασφαλισμένους είναι 7 έτη με όλους τους πλασματικούς χρόνους λόγω τέκνων, στρατιωτικής θητείας, σπουδών κ.λπ.

Τα όρια ηλικίας για σύνταξη ανά Ταμείο για το 2021

1.Μητέρες-ασφαλισμένες πριν από το 1993 στο ΙΚΑ

Με 5.500 ένσημα ως το 2010 και ανήλικο τέκνο

Ηλικία 55 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
	Πλήρης σύνταξη	Μειωμένη
Το 2019	62,6	50
Το 2020	64	55 (από 19/8/2020)
Το 2021	65,6	56,9
Το 2022	67	58,5-62

Με 5.500 ένσημα το 2011 και ανήλικο τέκνο

Ηλικία 57 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
	Πλήρης σύνταξη	Μειωμένη
Το 2019	63,3	52
Το 2020	64,6	55 (από 19/8/2020)
Το 2021	65,9	56,9
Το 2022	67	58,5-62

2. Ανδρες-γυναίκες ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ

Με 10.500 ένσημα ως το 2011
Ηλικία ασφαλισμένων	Ηλικία συνταξιοδότησης
58 το 2020	61
58 το 2021	61,6
58 το 2022	62
Με 10.500 ένσημα το 2012
Ηλικία ασφαλισμένων	Ηλικία συνταξιοδότησης
59 το 2020	61,3
59 το 2021	61,8
59 το 2022	62

3. Σύνταξη από Δημόσιο με 37 έτη

Πρόσληψη από 1ης/1/1983 με 25ετία ως το 2010
Πότε συμπληρώνονται 37 έτη	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	60,3
Το 2021	61,2
Από 2022	62 με 40 χρόνια
4. Σύνταξη από Δημόσιο με διατάξεις 35ετίας και 36ετίας
Πρόσληψη από 1ης/1/1983 με 25ετία ως το 2011
Με 35 ή 36 έτη και ηλικία 58	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	61
Το 2021	61,6
Από 2022	62
5. Σύνταξη γονέων από Δημόσιο (πρόσληψη ως 31/12/1992)
Με 25ετία το 2011 και ανήλικο
Ηλικία 52 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	63,7
Το 2021	65,3
Το 2022	67
Με 25ετία το 2012 και ανήλικο
Ηλικία 55 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	64
Το 2021	65,6
Το 2022	67

6. Σύνταξη για μητέρες ασφαλισμένες σε Ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών

Με 25ετία το 2011 και ανήλικο
Ηλικία 50-52 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	63,7
Το 2021	65,3
Το 2022	67
Με 25ετία το 2012 και ανήλικο
Ηλικία 55 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	64
Το 2021	65,6
Το 2022	67

7. Σύνταξη με 35ετία από Ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών, Τύπου (ένσημα πριν από το 1983)

Έτος που συμπληρώνεται 35ετία	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	61
Το 2021	61,6
Το 2022	62

8. Γυναίκες ασφαλισμένες στο ΤΣΜΕΔΕ με 35ετία ως το 2011

Ηλικία 58	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	61
Το 2021	61,6
Το 2022	62
9. Γυναίκες ασφαλισμένες στο ΤΣΜΕΔΕ με 35ετία το 2012
Ηλικία 59	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	61,3
Το 2021	61,8
Το 2022	62

10. Ασφαλισμένοι ΟΑΕΕ (άνδρες-γυναίκες) και άνδρες ασφαλισμένοι στο ΕΤΑΑ

Με 35ετία ως το 2012 και ηλικία 60	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	61,6
Το 2021	61,9
Το 2022	62

11. Γυναίκες με 21,6 έτη στο ΤΣΑΥ και 25 σε ΤΣΜΕΔΕ και Ταμείο Νομικών ως το 2010

Ηλικία 60 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	65,3
Το 2021	66,2
Το 2022	67 ή 62 (με 40 χρόνια)

12. Μητέρες με ανήλικο στο Ταμείο Νομικών

Με 21,5 έτη και ανήλικο το 2010 (κατοχύρωση σύνταξης με το 50ό έτος)
Ηλικία 50 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	63,7
Το 2021	65,3
Το 2022	67 (ή 62 με 40 χρόνια)
Με 22 έτη και ανήλικο το 2011 (κατοχύρωση σύνταξης με το 55ο έτος)
Ηλικία 55 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	64
Το 2021	65,6
Το 2022	67 (ή 62 με 40 έτη)